Menselijk blijven in een onmenselijke wereld

De wereld is niet meer wat hij was. Tussen alle brokstukken door probeert een jonge vrouw, Rachel, in leven te blijven. Tijdens haar zoektocht naar eten en bruikbaar materiaal vindt zij een vreemd wezentje in de vacht van de moordzuchtige beer Borne. Ze neemt het (is het een plant? Is het een dier?) mee naar huis en voedt het op. Maar is dit een verstandig besluit?

De wereld van Borne is ronduit vreemd te noemen en ja, dat is een compliment. Vandermeer schetst hoe de wereld eruit zou kunnen zien als alles volledig uit de hand is gelopen. Door de duidelijke omschrijvingen komt de wereld goed tot zijn recht en ondanks alle vreemdheid, komt deze wereld totaal realistisch over.

Niet alleen de wereld, maar ook het wezentje Borne is erg fascinerend. Het is onduidelijk waar dit wezen vandaan komt en of het een goed of een slecht wezen is. Rachel benadert Borne als een knuffelbaar wezentje en projecteert veel van haar eigen wensen op Borne. Doordat het verhaal als een verslag vanuit Rachel gepresenteerd wordt, blijft het lange tijd lastig om als lezer zelf een gedegen oordeel over Borne te vormen. Het personage Wick uit echter wel zijn twijfels over Borne, waardoor je wel steeds aan het denken gezet wordt over het gedrag van zowel Borne als Rachel.

Binnen alle vreemdheid van wezens als Borne, de moordzuchtige beer Mord en zijn proxies, gemuteerde kinderen en biotech, zitten ook menselijke elementen in de vorm van Rachel en Wick. Hun achtergronden, hun relatie, hun strijd om tussen al die gekheid in leven te blijven; het zorgt allemaal ervoor dat je als lezer betrokken blijft bij het verhaal. Die menselijkheid biedt een mooi tegenwicht tegen al het onwerkelijke in het verhaal.

Borne is een fantastische dystopie die je zeker gelezen moet hebben. De wereld is goed uitgewerkt en fascineert tot het einde. En het is erg origineel: Een tweede boek als dit vind je niet zo snel.