Toegankelijk maar oppervlakkig boek over microben

Wist je dat elk mens wel 10 biljoen micro-organismen in zijn lichaam heeft? En dat er miljarden microben om ons heen krioelen? Gelukkig zijn niet al deze microben slecht, al zitten er ook een aantal tussen die ons ziek kunnen maken. In Het onzichtbare leven beschrijft de microbioloog Dr. Markus Egert samen met wetenschapsredacteur Frank Thadeusz de relatie tussen mens en microbe. Het doel is om de lezer de micro-organismen met andere ogen te laten bekijken.

Op toegankelijke wijze leggen Egert en Thadeusz uit hoe micro-organismen zijn ontstaan, hoe ze zich verspreiden en wat hun invloed op onze gezondheid is. Over het algemeen is het taalgebruik eenvoudig, al ontkomen de auteurs er niet aan om vaktermen als ‘microbioom’, ‘biofilm’ en ‘verticale transmissie’ te gebruiken. Doordat de begrippen steeds helder uitgelegd worden, blijft het verhaal niettemin goed te volgen.

Zo nu en dan volgt ook een illustratie om bepaalde zaken te verhelderen. Deze geven echter geen waarheidsgetrouw beeld, de microben worden namelijk als schattige wezentjes met oogjes afgebeeld. Samen met de (droge) humor in het boek zorgt dit ervoor dat Het onzichtbare leven grappig en luchtig overkomt. Ook dit maakt het een heel toegankelijk boek, al is de keerzijde dat het boek soms wat diepte mist.

Na een interessant eerste hoofdstuk, waarin de auteurs uitleggen hoe microben ontstaan zijn en hoe zij zich verspreiden, volgen nog drie hoofdstukken waarin meer op de praktische kant wordt ingegaan. Er volgen kaders met tips om microben uit de keukenspons en de was te verwijderen en om hygiënisch met huisdieren om te gaan. De meeste tips, zoals je handen wassen voor je gaat koken, liggen nogal voor de hand. De indeling in deze drie hoofdstukken is niet geheel duidelijk; een rode lijn ontbreekt. Daar komt bij dat er veel in herhaling gevallen wordt, soms zelfs letterlijk. In feite komt het er steeds op neer dat je jezelf en je omgeving schoon moet houden om verspreiding van slechte microben te voorkomen.

Alhoewel er wel kort benoemd wordt dat microben ook positieve kanten hebben, ligt de nadruk op de negatieve kanten. Het grootste deel van het boek gaat over het voorkomen van ziekte door vermeerdering en verspreiding van slechte microben tegen te gaan. Het zou juist interessant zijn geweest als de positieve uitwerking van microben op de gezondheid van de mens uitgelegd zou zijn, want daar is nog zo weinig over bekend. Na dit boek kijkt de lezer dus nog steeds niet echt met andere ogen naar microben.

Het onzichtbare leven is een grappig en toegankelijk boek over hoe je voorkomt dat je ziek wordt door microben. Op een aantal leuke feitjes en anekdotes na brengt het echter niet veel nieuws aan de horizon. Dat de positieve kant van microben niet echt aan bod komt, is een gemiste kans. Alhoewel het een heel aardig boek is om een keer te lezen, blijft het toch te veel aan de oppervlakte om de relatie tussen mens en microbe echt te leren begrijpen.