'Madness, madness…but interesting madness'

Ben je klaar voor het vreemdste boek van het jaar? Dead Writers in Rehab is om verschillende redenen met weinig andere boeken te vergelijken. Allereerst werd het gepubliceerd door het uitgeversinitiatief Unbound, waarbij boeken door lezers gefinancierd worden. Dat gebeurt volgens de principes van crowdfunding: auteurs pitchen hun ideeën en wanneer voldoende lezers zich achter een concept scharen wordt het boek uitgegeven. Paul Bassett Davies is een populaire scenarist en acteur, en heeft bijna 24.000 volgers op Twitter. Dat Dead Writers in Rehab al fans had voor het goed en wel geschreven was, hoeft dus niet te verbazen. Als extraatje konden de sponsorende lezers over de schouder van de auteur meekijken bij het tot stand komen van de roman en kregen ze uiteraard ook het definitieve exemplaar, waarin achteraan hun namen zijn opgenomen.

Verder onderscheidt de roman zich door de gewaagde, grappige, maar bovenal totaal bizarre inhoud. Het is onmogelijk om te weten waarover het precies gaat, tot het plots – maar dat duurt vrij lang – allemaal duidelijk wordt. Wie op basis van de titel vermoedt dat het om een conventioneel boek over de liefde voor literatuur gaat, wordt vanaf de eerste pagina’s uit die droom gehaald. Het hoofdpersonage, auteur Foster James, wordt wakker op een onbekende plek. Op zich is dat niet verbazingwekkend, beneveld door alcohol en/of drugs kwam hij wel vaker in vreemde situaties terecht. Wanneer hij op onderzoek uitgaat blijkt dat hij zich in een soort van afkickcentrum bevindt. Met groeiende verbazing leert hij zijn medebewoners kennen; stuk voor stuk wereldberoemde, overleden auteurs als Hunter S. Thompson, Coleridge, Dorothy Parker, Wilkie Collins en Hemmingway. De concurrentiestrijd en ego’s maken het samenleven niet gemakkelijk (maar leveren wel heerlijk cynische passages over de literaire wereld op). Twee dokters proberen het zootje ongeregeld op het rechte pad te krijgen, maar zijn zo verwikkeld in een bitse knipperlichtrelatie dat de chaos keer op keer vrij spel krijgt.

Door het recovery diary van James komt de lezer heel wat te weten over zijn verleden en over de dagelijkse praktijken in het landhuis. Die informatie wordt aangevuld met memo’s van psychiaters, transcripties van groepssessies en dagboekfragmenten van de andere bewoners. Deze opbouw maakt het boek erg chaotisch en fragmentarisch, maar het is ook best spannend om de juiste auteurs bij de intialen van de dagboekfragmenten te puzzelen. In het begin is de logica volledig zoek en is het frustrerend dat Davies ruim de tijd neemt om een tipje van de sluier te lichten. De eerste helft is het vooral een boek vol mysterie, hilariteit, vechtpartijen en romantiek. Nadien wordt er laag op laag toegevoegd en ontstaat een verhaal dat de tragiek van het leven aangrijpend omvat. Samen met James ontdekt de lezer waarom hij daar is en, nog belangrijk, of James ‘mad or dead or both’ is.

Davies speelt het spel uiterst slim. Hij probeert niet de stijlen van de verschillende auteurs exact te kopiëren, maar brengt ze tot leven door een karakteristiek aspect uit te vergroten. Het lukt Davies wonderwel om zijn eigen baldadige stijl, vol fucks en damns, te integreren in de stijl van auteurs uit verschillende periodes. Dat zorgt voor erg grappige passages, maar leidt soms ook tot net iets te veel 'spielerei'. Zijn expertise in het schrijven van scenario’s blijkt vooral uit de dynamische dialogen die het verhaal een krachtig ritme geven.

Dead Writers in Rehab is niet zomaar een rollercoaster, het is een volledige kermis waar de lezer van de ene attractie naar de volgende gesleurd wordt. Dat voelt soms wat overdadig, maar saai is het nooit. Of om het met de woorden van het personage Hunter S. Thompson te zeggen: ‘Madness, madness… but interesting madness.’