Niet shockeren maar educeren.

Jules Schelvis werd geboren in Amsterdam in 1921. Schelvis was van origine drukker en bleef dit uitoefenen tot aan zijn pensioen. Pas na zijn pensioen in 1982 durfde hij zijn eigen verhaal op papier te zetten.

Het verhaal
In mei 1943 wordt Jules samen met zijn vrouw Rachel en haar familie opgepakt tijdens een grote razzia, en worden ze via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Op een klein groepje mannen na word het volledige transport naar de gaskamers gebracht. Door zijn vak als drukker ontspringt Jules die gaskamers om dan via Dorohucza, Lublin,Radom en Auschwitz in Vaihingen/Enz te belanden. Van zijn groep blijven maar drie mannen in leven tegen dat ze bevrijd worden door de geallieerden. Vijftien vrouwen keerden ook terug uit de hel.

Mijn gedacht
Ik heb al redelijk wat waargebeurde verhalen gelezen met de concentratiekampen als thema. Waar je meestal de gruwel, de ontberingen, het afzien al van quasi de eerste pagina voor de voeten gegooid wordt is dit bij Schelvis zijn verhaal niet zo.
Hij vermeld het wel maar dan meer als een detail en niet als een hoofdonderwerp. Het hoofdonderwerp is hemzelf. Hij verteld zelf zijn verhaal op een sobere, integere manier. Geen verhaal om te choqueren maar meer om te educeren.
Het verhaal leest wel vlot. Je wordt meegenomen in Schelvis zijn verhaal, en je verhuist gewoon met hem mee van kamp naar kamp.
Het karakter van Schelvis komt goed naar buiten. Een man die de moed niet vlug laat zakken, ondanks dat hij weet wat er met zijn vrouw en familie gebeurt is in Sobibor. Hij zoekt naar methodes om zijn leven wat draaglijker te maken zonder zijn medelotgenoten te vergeten.
Door de gruwel niet nadrukkelijk in beeld te brengen is zijn verhaal een ideale kennismaking met dit soort kampen voor zij die zich als leek tot dit soort verhalen wenden.
Wat in andere boeken soms vergeten wordt is de terugkeer. Die wordt op het einde van het verhaal toch in beeld gebracht. De reis terug naar huis, naar de overgebleven familie.

Conclusie
Een ideale instapper in de wereld van de concentratiekampen. De gruwel , de kommer en kwel als detail en de gevangene als onderwerp. Zeer goed geschreven, goed volgbaar. Een sober relaas van een reis door zeven kampen en gevangene Jules Schelvis die de moed nooit echt liet zakken om het te overleven.