Ongemak

Jas is in staat om de lezer totaal mee te nemen in haar schrijnende wereld. De schrijfster past hier de interne focalisatie zodanig knap toe, dat ik haar ongemak, het ongemak van Jas, in al mijn botten en op mijn huid voel. Indringend, knap en beeldend ijzersterk.
Deze coming of age roman is van een beklemmende schoonheid. De drie Koningen, de kinderen die achterblijven nadat hun oudste broer Matthies is verdronken, Jas, Obbe en Hanna, worden door de onmachtige ouders behandeld als onderdeel van de veestapel. Ze zitten met elkaar gevangen in de godsdienst, de benauwdheid van de boerderij, de geslotenheid van het systeem. Er wordt niet gesproken over het verlies van Matthies, er wordt niet getroost én er wordt ook niets uitgevochten. Ongemak.
Jas: Ik kon mijn poep vasthouden, niets wat ik niet kwijt wilde hoefde ik vanaf nu nog te verliezen, p. 38.
Over de begrafenis van broer Matthies: Het enige wat die middag klopte was dat helden op schouders werden gedragen p.40
Je hebt twee soorten mensen, zij die vasthouden en zij die loslaten. Ik behoor tot de laatste categorie. Alleen met de spullen die ik verzamel kan ik een herinnering of een mens vasthouden, kan ik ze veilig opbergen in mijn jaszakken. Jas en haar jas. P 86
Hoe onze ouders elkaar gevonden hebben blijft een raadsel. Vader kan namelijk niet zoeken. P 167
Jas heeft een punaise in haar navel gestoken als een soort reddingsboei p 110
Boosheid heeft scharnieren die nodig geolied moeten worden, p 107. En zo is rouw een lege knikkerzak p 133
Het experimenteren met de dood, met seksualiteit, met hoe ver je kunt gaan als jongere met elkaar en naar elkaar. Het idee dat de moeder Joden in de kelder heeft wonen als onderduikers. Het experiment met de padden. Ze willen zichzelf buutvrij krijgen en de vraag wanneer ze naar de overkant gaan speelt steeds weer op. Is het Jas uiteindelijk gelukt?