recensie van Truus Rozemond, meeslepend, goede verhaallijn

De titel riep bij mij het beeld op van vluchtelingen die huis en haard verlaten. De vrouwen in het verhaal zou je in zekere zin vluchteling kunnen noemen. Ze verlaten inderdaad huis en haard, vluchten niet voor oorlog en geweld maar uit een bestaan dat niet langer bevrediging schenkt. Ze zoeken nieuwe wegen, onzeker waar die hen zullen brengen. Daarin tonen ze durf. De hoofdpersoon, Ida, haar dochter en haar moeder hebben ieder op eigen wijze en als product van verschillende generaties, te maken met verlies. Gesteund door zielsverwanten worstelen ze zich door rouw, angst, woede en onmacht.
De auteur verwijst veel naar teksten van andere schrijvers en dichters, met name uit het Spaanstalig gebied. Ook verwijst ze naar theorieën, bijvoorbeeld over macht, liefde, seksualiteit, rouw. Dat past bij de intellectuele Ida, die een wetenschappelijke loopbaan achter zich heeft en daaraan tot het einde trouw blijft. Naast haar man, de autonome kunstenaar, kiest ook zij autonoom haar weg.
De roman zet aan tot denken over autonomie en vrijheid, over afkomst en verstoorde familieverhoudingen. Heeft de keuze voor het een te maken met het andere? Het is aan de lezer om daarover te filsoferen.