Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Voorbij het cliché

Anne Oerlemans 06 september 2017 Hebban Recensent
Romans en ook debuutromans over kunstenaars, hun muzen en de ingewikkelde relaties tussen die twee; er zijn er te veel om op te noemen. De titel van de debuutroman van de Vlaamse Katrijn Van Bouwel belooft een gelijksoortig boek. Toch geeft columnist, comédienne en improvisatiespeelster Van Bouwel een geheel eigen wending aan het thema waarop haar boek gebaseerd is en dat maakt ‘De muze en het meisje’ de moeite van het lezen waard.

Mila heeft geen baan en vooral geen idee wat het leven voor haar in het verschiet heeft. Maar als ze op een dag naar de naaktschilderijen in een museum kijkt is er een ding dat lonkt: de eeuwigheid, de onsterfelijkheid. ‘Opeens wist ik het. Ik zou aan mezelf schaven tot iemand in mij de perfectie herkende en wist: dit moet bewaard blijven.’ Daarom besluit Mila zich aan te bieden als naaktmodel aan de kunstacademie.

De verschijning van Mila zorgt ervoor dat kunstenaar Torven opklimt uit een diep dal en weer gaat schilderen. ‘Hoe meer ik reisde, hoe meer mensen ik zag; hoe meer succes ik kreeg, hoe zinlozer alles leek. Soms is het angstaanjagender om je dromen uit te zien komen, dan ze te koesteren. Niet leek de leemte te vullen. […] Ik was een variant op het thema, werd onverschillig voor wat ik zelf deed.’ Maar wanneer Torven zijn leven weer op de rails heeft, verdwijnt ook de verhouding tussen muze en schilder. De subjectieve houding van Mila is niet meer genoeg, Torven heeft behoefte aan iemand die meer dan slechts een muze is.

‘Dus jij wil een middelmatig leven, braaf en verdoken, een stofje in de geschiedenis. En ik dan? Wat moet er dan met mij?’ Mila wil vereeuwigd worden en heeft verder geen plannen of doel in haar leven en wanneer Torven deze droom van haar afneemt. Mila ontpopt zich al snel als een koningin van drama en zelfmedelijden. Een personage dat onuitstaanbaar zou zijn, ware het niet dat Van Bouwel haar de nodige filosofische reflectie meegeeft.

Af en toe zijn de zinnen en passages in ‘De muze en het meisje’ wel erg decadent of prestigieus, maar ze bevatten zeker een kern van waarheid en ze geven de lezer veel stof tot nadenken. Het hoofdpersonage beschikt over voldoende zelfreflectie om meer te worden dan een ‘flat character’, meer dan een lege huls en weet uiteindelijk iets van zichzelf te maken. ‘Door mezelf als object te zien, ontsloeg ik mezelf ook van alle verantwoordelijkheid om zélf iets van mijn leven te maken. Liefde moet een aanvulling zijn, geen opvulling.’

Een roman over sterfelijkheid en schoonheid. De muze wordt een meisje, en misschien zelfs een vrouw. Daar gaat Van Bouwel met ‘De muze en het meisje’ voorbij het cliché en dat mag ze in volgende romans gerust nog vaker doen, inclusief de filosofische diepgang en de prachtige zinnen die daar uit voortvloeien.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anne Oerlemans