Poëtische en krachtige roman

Ocean Vuong (1988) is dichter, essayist en schrijver van proza. Hij werd geboren in Saigon en emigreerde in 1990 met zijn familie naar de Verenigde Staten. Veel familieleden zijn dyslectisch en zelf leerde Vuong pas op zijn elfde lezen, deze achterstand weerhield hem er echter niet van om met zijn poëziedebuut Night Sky With Exit Wounds een aantal grote literaire prijzen in de wacht te slepen. Werk van zijn hand verscheen onder andere ook in The New Yorker. On Earth We’re Briefly Gorgeous, in het Nederlands verschenen als Op aarde schitteren we even, is zijn debuutroman.

“When we arrived in America in 1990, color was one of the first things we knew of yet knew nothing about.”

On Earth We’re Briefly Gorgeous is autobiografisch geïnspireerd. Een zoon schrijft brieven aan zijn moeder, die niet kan lezen. Little Dog, zoals hij genoemd wordt, schrijft over zijn familiegeschiedenis, zijn oma Lan, zijn eigen jeugd en zijn leven in de Verenigde Staten.

Veel grote thema’s komen aan bod in de debuutroman van Vuong. De Amerikaanse droom, racisme, homoseksualiteit, drugsgebruik en de Vietnamoorlog. On Earth We’re Briefly Gorgeous is dan ook geen gezellig boek. Af en toe moet de lezer het boek wegleggen om de gelezen passages te laten bezinken.

“Although the woman cannot read it, she knows it signals a name, something given by a mother or father, something weightless yet carried forever, like a heartbeat.”

Dit komt niet alleen door de zware thema’s, maar ook door de schrijfstijl van Vuong. Dat Vuong een dichter is moge vanaf de allereerste pagina duidelijk zijn. Zijn proza is poëtisch en hij heeft vaak weinig woorden nodig om een zin te maken die meerdere betekenissen kan hebben. De metaforen zijn vaak prachtig gevonden en roepen duidelijke beelden op bij de lezer zonder dat de auteur de dingen letterlijk benoemd of omschrijft.

“A page, turning, is a wing lifted with no twin, and therefore no flight. And yet we are moved.”

Een debuut dat de creativiteit en het verbeeldingsvermogen van de lezer aanwakkert en tegelijk een indrukwekkend verhaal vertelt, eerder tussen de regels dan in de aanwezige tekst. De roman is een familieportret en indringend individueel relaas ineen. Qua chronologie is er niet altijd even goed een touw aan vast te knopen maar de puzzelstukjes vinden elkaar elke keer opnieuw in de prachtige zinnen van Vuong.

Vuong laat zien dat je kunt overleven in een wereld waarin alles anders is en waarvan de taal je onbekend voorkomt. Een wereld vol beloften die tegelijk vooral bestaat uit geweld en verslaving en waarin ras, klasse en seksualiteit een grotere rol spelen dan je je ooit had kunnen voorstellen.

On Earth We’re Briefly Gorgeous is een debuutroman die inslaat als een bom, de krachtige zinnen van Vuong blijven je bij en je kunt het boek – of gedeelten daarvan – blijven lezen: er valt steeds weer iets nieuws te ontdekken in het proza van deze dichter.