Spannende thriller van hoog niveau

Precies tien jaar na de verschijning van het eerste deel in de serie met Holger Munch en Mia Krüger als succesvol duo, verscheen deze maand De laatste ochtend. Nadat in 2023 de wat matte prequel De terugkeer van Mia uitkwam, is dit zesde deel de chronologische opvolger van Sneeuwwit. Perpetua Uiterwaal en Liesbeth Huijer tekenden voor de Nederlandse vertaling.

Zaterdagochtend, de metro in Oslo. Een vrouw met een bomgordel loopt een coupé in en om precies 09:07 uur gaat de bom af. Oslo wordt in de hoogste staat van paraatheid gebracht en alle instanties werken op volle kracht, ook de speciale eenheid onder leiding van Holger Munch. Niet lang na de ontploffing ontvangt journaliste Jessica Blomqvist een telefoontje van de vermeende dader die aankondigt dat deze bom pas de eerste in een serie is en dat er iedere ochtend op hetzelfde tijdstip ergens in Oslo een bom af zal gaan. Munch opent samen met onder meer de jonge profiler Mia Krüger de jacht op deze moordenaar en belandt meer dan ooit in een race tegen de klok.

Met de ontploffing begint het boek gelijk met een knal, letterlijk en figuurlijk. De daaropvolgende paniek, actie en de introductie van een breed scala aan personages dragen er allemaal toe bij dat de vaart in het verhaal zit én blijft. Gegoten in korte hoofdstukken waarbij dialogen en beeldende scènes fijn in evenwicht gebracht zijn en de hoofdstukken lekker weglezen. Wat opvalt is het gebruik van korte zinnen; hiermee wordt de tijdsdruk die er op de betrokkenen ligt nog eens heel subtiel benadrukt wat de spanning ten goede komt. De vele perspectiefwisselingen zorgen ervoor dat de lezer op een gevarieerde manier van informatie wordt voorzien en geven het verhaal daarnaast een fijne psychologische diepgang.

Bjork heeft er in De laatste ochtend voor gekozen om het leeuwendeel van de aandacht aan Mia en haar reducerende vermogen toe te kennen waardoor je af en toe het gevoel krijgt dat de andere leden van het team van ondergeschikt belang zijn; iets wat in de overige delen van de serie meer in evenwicht is en derhalve geloofwaardiger overkomt. Desalniettemin intrigeert de denkwijze van Mia en draagt dit voor een groot gedeelte het verhaal. Hierbij word je als lezer uitgedaagd om mee te denken, wat het leesplezier zeker ten goede komt.
Dwars door alle hectiek wordt duidelijk dat Mia daarnaast ook worstelt met haar relatie met haar tweelingzus Sigrid, die ze net voor twee weken naar een afkickkliniek heeft gebracht. De innerlijke strijd die ze voert over de keuzes die ze voor haar gevoel moet maken, komt ook in dit deel aan bod, zij het slechts zijdelings.

Het boek bevat verschillende delen waarbij ieder deel een explosie belicht. Hierin leer je de slachtoffers enigszins kennen, waarbij je je afvraagt wat de betreffende persoon heeft gedaan om te worden geslachtofferd. Dat intrigeert en maakt dat je door wilt lezen. Niet alleen om te weten te komen wie de dader is, maar vooral ook wat zijn beweegredenen zijn. Uiteraard wordt dit tegen het eind duidelijk, maar Bjørk zou Bjørk niet zijn als hij niet enige sympathie voor de dader weet op te wekken en daarbij gelijk maatschappijkritische prikjes uitdeelt.

Alles bij elkaar maakt van De laatste ochtend een heftige thriller die klopt en daardoor binnenkomt. Een thriller van hoog niveau, precies zoals we dat van Bjørk gewend waren.