Gouden lotus of verdorde cactus?

Het is jaar 6 van de heerschappij van de Chinese keizer Guangxu in de Qing-dynastie (1875-1908) als Kleine Bloem door haar Aa Noeng wordt verkocht als muizai aan de rijke familie Fong. De moeder van Kleine Bloem is weduwe en heeft geen andere keuze als ze voor de opleiding van de enige zoon, Kleine Broer wil zorgen.

Kleine Bloem heeft ondanks het feit dat ze pas 6 is en slechts een meisje van het platteland een groot voordeel die haar vooruit moet helpen in het leven. ‘Weet je nog waarom ik je voeten ging inbinden? Je was nog maar vier,’ zei [Aa Noeng].’ ‘[…], maar een meisje maakt alleen met gouden lotussen nog kans op een beter leven. Dat is mijn onbetaalbare geschenk aan jou.’ […] ‘Dan krijg je een goede man’, piepte ik. ‘Koppelaars en schoonmoeders houden van kleine voetjes. Gouden lotussen zijn het bewijs dat het meisje geschikt is.’

Zo belandt Kleine Bloem in Kanton als de muizai van het eveneens zesjarig meisje Linjing. Geboren met een gouden lepel in haar mond eist Linjing alles van haar muizai en Kleine Bloem moet alles gelaten ondergaan. Aa De heeft bepaalde plannen voor zijn lievelingsdochter om een baan met macht te verwerven in het steeds meer verwesterde China. Linjing maakt daardoor het leven van Kleine Bloem nog meer een hel. Vooral omdat haar moeder meer van het slavenmeisje lijkt te houden dan van haar. Ook heeft Kleine Bloem meer gratie en talenten voor het borduurwerk. Wat volgt is een vreselijke beschrijving van het leven van een slavin en haar meesteres, afwisselend gezien vanuit Kleine Bloem en Linjing.

Westerse lezers zullen nauwelijks kunnen geloven dat zulke martelingen en gedragingen echt plaats hebben gevonden. Als Nederlands-Hindoestaanse heb ik wel eerder gehoord over dit soort zaken in het naburige India. En iedereen heeft zo haar eigen verhalen over hun schoonmoeder.

Deze roman viel buiten mijn comfortzone, maar ik heb er enorm van ‘genoten’. Naast een verhaal bevatte de roman ook veel interessante historische weetjes en gebruiken. De auteur Yang heeft verhalen van haar eigen voorouders gebruikt als hulpmateriaal. Ik wil meer weten over deze gewoontes van het China van de vorige eeuwwisseling. Al met al is Gouden lotus van Jane Yang absoluut een aanrader voor de lezer, of je nou wel of niet iets over China weet. Vier gouden lotussen ;-) voor dit prachtige verhaal.