Meer dan 6,7 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een leerzame inkijk in een totalitair systeem

Marjolein 17 augustus 2025
Rechter tussen twee vuren van Ivan Klima heeft Klima al in 1976 geschreven, maar de Nederlandse versie is verschenen in 2024. Zelfs na bijna 50 jaar is het boek heel actueel.

Hoofdpersoon van het boek is Adam Kindl. Adam is rechter in Tsjecho-Slowakije na het neerslaan van de Praagse Lente in een periode dat de rechtspraak zwaar onder druk stond. Adam is joods en heeft als jongetje in de Tweede Wereldoorlog met zijn gezin gevangen gezeten in Theresienstadt. Vanwege deze ervaring is hij rechter geworden omdat hij graag recht wou spreken.

Dat dit recht spreken moeilijk is in een totalitaire staat wordt hem tijdens zijn studie al duidelijk: “Voor mijn gevoel moest ik de tegenspraak oplossen tussen het menselijke verlangen naar gerechtigheid en de instellingen die voorgaven dit verlangen te vervolgen.”

De dagelijkse praktijk waarin Adam moet handelen, geeft aan hoe beperkt zijn mogelijkheden zijn om recht te spreken en hoe kwetsbaar het rechtssysteem is. Dit is de sterkste kant van het boek en de actualiteit daarvan zal niemand ontgaan.

Een ander thema is de Tweede Wereldoorlog en Theresienstadt , Klima heeft zelf in Theresienstadt gezeten en dat merk je al lezer. Het leed dat volwassen en kinderen daar is aangedaan was groot en Klima laat dat indrukwekkend tot leven komen door de beschrijving van de vriendschap tussen Adam en Arie en het overlijden van Arie.

Het andere grote thema is de relatie tussen Adam en vrouwen, waaronder die met zijn vrouw Alena. Dit thema bevat hele helaas veel stereotypen en de discussies zijn soms wat saai. Daar had Klima meer mee mogen doen, daar mist kleur en nuance.

Rechter tussen twee vuren geeft een heel interessant inzicht in het dagelijks leven van Tsjecho- Slowakije in de jaren zeventig en hoe als ambtenaar wel of niet te overleven in een totalitair systeem. Het boek is een mooi voorbeeld waarom romans zo belangrijk kunnen zijn en hoe we kunnen leren van geschiedenis.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marjolein