Als een vuist om het hart

‘In hechtenis’ (Ambo/Anthos Uitgevers) is de nieuwste stand alone van het schrijversduo Nicci French.
Tabitha Hardy zit in voorhechtenis in de Crow Grange gevangenis op verdenking van moord op haar buurman Stuart Rees. Aanvankelijk maakt ze zich sterk dat ze zo weer op vrije voeten zal zijn. ‘Een grote vergissing, dat is het!’ Maar haar manier van reageren, haar verwardheid en haar depressies in het verleden maken dat ze als enige verdachte, veel langer dan gedacht, vast komt te zitten.
Al met de eerste zin van het boek word je overvallen door de troosteloze en beklemmende sfeer die uitgaat van de gevangenis. De kleine cel die Tabitha deelt met Michaela, de koude harde gevangenismuren, het gebrek aan licht en contact met de natuurelementen, de somberheid, benadrukken hoezeer de wereld van Tabitha is gekrompen. Het open- en dichtdraaien van tal van deuren, het gerammel van sleutels is een regelmatig weerkerend element. Net zoals ze onmogelijk kan ontsnappen uit de gevangenis, is er ook geen ontsnappen aan de gedachten waar ze mee moet dealen.
Het personage van Tabitha wordt zeer grondig en met veel diepgang uitgewerkt. Het buitenbeentje, eenzaam tot in het diepste van haar ziel, koppig en opvliegend, gaat helemaal kopje onder. In Crow Grange breekt voor haar een zeer moeilijke en donkere periode aan. Haar wanhoop, verwarring en boosheid worden ook de gevoelens van de lezer. Net als zijzelf begin je te twijfelen aan haar onschuld. Heeft ze het dan toch gedaan? Ze is in geen geval een toonbeeld van sociaal aanvaard gedrag, heeft een kort lontje, maar ik kon niet anders dan sympathie voor haar krijgen.
Deze thriller moet het niet hebben van de actie, maar van de grondige observatie van het hoofdpersonage en de gemeenschap die haar nooit de kans heeft gegeven om er een volwaardig lid van te worden. De spanning zit hem in de vraag die heel het verhaal door op de achtergrond aanwezig is: is Tabitha schuldig en zoniet wie heeft het dan gedaan? Naar het antwoord op die schuldvraag wordt heel systematisch toegewerkt. Vanuit de gevangenis bouwt Tabitha haar verdeding op. En ja, de uitkomst heeft mij toch wel verrast!
Het verhaal gaat traag, wat mooi weergegeven wordt in de perceptie van de tijd. In de gevangenis lijkt de tijd voor Tabitha stil te staan. Alle dagen lijken op elkaar; de gevangenen leven op het ritme van het gevangenisleven: tijd om te eten, te slapen, te douchen, … De gebeurtenissen op die noodlottige 21ste december worden voortdurend herkauwd. Dankzij de beelden die Tabitha keer op keer herbekijkt, krijgen ook de bewoners van Okeham een gezicht en komen de onderlinge verhoudingen tot leven. Er is de bedrogen en onderdrukte echtgenote, de verstoten zoon, de hardlopende dorpsdokter, de eigenaresse van de dorpswinkel, de dorpspriester, de overspelige en grensoverschrijdende echtgenoot, de pedofiele leraar, … . En Stuart Rees had heel wat te stellen met velen onder hen.
Het schrijverspaar geeft Tabitha de ruimte en de tijd om zich te ontwikkelen tot een compleet en op-en-top menselijk karakter. Ze moet heel diep gaan, maar vindt uiteindelijk de kracht om voor zichzelf op te komen en haar doel te bereiken: de waarheid achter de misdaad ontdekken. Haar personage wordt tegelijkertijd met een zekere afstandelijkheid alsook met het grootste mededogen uitgewerkt. Ik werd haar grootste supporter.
Met ‘In hechtenis’ bewijzen Nicci French nog maar eens dat ze top zijn in het creëren van dat typische Engelse kader. De waarheidsgetrouwe schets van een klein Engels dorpje gelegen aan kliffen en de zee, de Britse weersomstandigheden en de Engelse gereserveerdheid teleporteren de lezer rechtstreeks naar Devon. Het taalgebruik ondersteunt perfect de emoties die Tabitha doormaakt en de sfeer die heerst in de gevangenis en de rechtszaal. De eenvoud ervan draagt bij aan het hoge realiteitsgehalte van het proces dat Tabitha door moet en maakt dat de psyche van het personage constant in de focus zit.
Met ‘In hechtenis’ hebben Nicci Gerard en Sean French opnieuw een topboek geschreven dat de liefhebbers van de psychologische thriller een aantal uren aangenaam in zijn ban houdt. Ik geef het boek 4.5*.