Origineel, indringend

Achter het pseudoniem Fred Vargas zit de Franse auteur en historicus en Frédérique Audouin-Rouzeauis. Dit pseudoniem is een samenvoegsel van haar eigen voornaam en de achternaam van haar tweelingzus. Vargas debuteerde in 1986 en ze viel gelijk in de prijzen. Er volgden tientallen politieromans waarvan slechts een paar naar het Nederlands zijn vertaald. Centraal staat politiecommissaris Jean-Baptiste Adamsberg.
Vargas’ belangstelling voor de Middeleeuwen komt terug in haar boeken.

In het Bretonse dorpje Louviec wordt een jachtopziener neergestoken met een bijzonder mes. De dorpsbewoners hoorden die nacht weer het gehinkel van het dorpsspook - de aankondiging van onheil. De zaak intrigeert commissaris Adamsberg, hoewel het ver buiten zijn werkgebied ligt. Hij kan het niet laten om zich erin te mengen.

Het politieteam van het 13e arrondissement in Parijs bestaat uit rechercheurs die allemaal iets flamboyants hebben, ook Adamsberg zelf, tegendraads en eigenwijs als hij is. Zijn team accepteert zijn vaak ongebruikelijke manier van werken altijd. In Op het graf tekent de auteur het uiterlijk van de commissaris heel precies voor de ogen van haar lezer, hetgeen in Een dodelijk venijn (2018) nog niet was gebeurd.

Adamsberg heeft er officieus al veel tijd ingestopt als hij uiteindelijk toch officieel op de zaak gezet wordt. Tegelijkertijd spelen er nog meer zaken, maar nergens is het verwarrend. Vargas laat alles precies in elkaar vallen en zorgt met haar unieke schrijfstijl en warme omgangsvormen tussen de personages voor een weldadige sfeer.

Hoofdlijn in Op het graf is Adamsbergs’ schijnbaar warrige manier van onderzoek doen - ‘meanderend’ noemt Vargas het. Onvoorspelbaar en intuïtief, hij weet zelf soms ook niet wat hem drijft, en tegenslagen accepteert hij grootmoedig. De auteur gaat zich wel te buiten aan paginalange bespiegelingen, soms onderbroken door een korte, staccato vertelde actiescène die in sneltreinvaart voorbij is.

Op het graf is een Franse detective, maar de sfeer doet Vlaams aan, wellicht door Vargas’ goedmoedige, gedegen taalgebruik, haar woordkeuzes en lange, mooi geformuleerde zinnen. De dialogen zijn bijna poëtisch, tussen de regels door dartelt een zweem van humor. Vargas gebruikt meer de taal van literatuur dan van een doorsnee detective en dit maakt haar boeken uniek.

Lastig is misschien de grote hoeveelheid namen die de revue passeren. De bijbehorende buitenissige, karikaturale personages zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden en dan hebben ze nog bijnamen ook.

Vargas volgt het politieonderzoek tot in detail, maar ook de bewegingen van daders. De lezer weet eerder dan de politie welk gevaar er dreigt. Het gemak waarmee alles steeds goed afloopt zorgt voor een dringend gevoel dat er nog een vreselijke twist moet komen. Vargas zet genoeg lijntjes uit om de lezer bepaalde richtingen uit te sturen. De plot is weergaloos en intelligent uitgewerkt, waarbij Adamsbergs’ menselijkheid een grote plaats in blijft nemen.

Op het graf is een originele, indringend geschreven detective pur-sang waarin collegialiteit en medemenselijkheid een belangrijk element zijn, met de ongebruikelijke personages die Vargas zo kenmerken. Niet voor liefhebbers van snelheid en actiethrillers, maar slow reading. Echter, aan spanning geen gebrek in deze ingewikkelde zaak vol zijpaden.

Deze recensie staat ook op vrouwenthrillers.nl