Het Dandelion Effect

‘Zoals paardenbloempluis zich zachtjes laat meenemen door de wind, kan ook een simpel moment van aandacht precies daar landen waar het nodig is en zich verspreiden.’

Vorig jaar zag ik Sandra Kamp in een uitzending van Eus’ Boekenclub. Ze droeg daar een fragment voor uit haar manuscript (destijds nog onder een andere titel). We raakten in contact en spraken over uitgeven en zelf uitgeven. Onlangs verscheen haar boek onder de titel De Stille Epidemie met de ondertitel: Herken onzichtbare eenzaamheid.

In dit boek geeft Sandra een gezicht aan eenzaamheid via 24 portretten, gebaseerd op haar eigen ervaringen en die van anderen. Alle verhalen zijn in de ik-vorm geschreven, waardoor je de eenzaamheid of het gevoel van ‘anders zijn’ direct vanuit de eerste persoon beleeft.
Haar verzorgde schrijfstijl maakt dat je bijna ongemerkt meegenomen wordt. Ze beschrijft hoe eenzaamheid eruitziet zonder het woord zelf te gebruiken: een prachtig voorbeeld van show, don’t tell. Voor wie zelf met eenzaamheid worstelt, biedt het boek veel herkenning. Voor wie dat niet doet, levert het begrip en nieuwe inzichten op.

Het zette mijzelf ook aan het denken. Het is voor anderen soms moeilijk te begrijpen dat je je niet per se eenzaam voelt als je alleen bent, maar juist wel op een feest, of zelfs op je eigen verjaardag. Of wanneer je het gevoel hebt dat sociale interacties langs je heen glijden, zelfs midden in een gezelschap. ‘Eenzaam’ en ‘alleen’ zijn beslist geen synoniemen.

Sommige verhalen zijn ingegeven door onverholen seksisme of een schrijnend gebrek aan empathie. Toch raakten de sterkste verhalen mij juist daar waar de eenzaamheid van binnenuit komt, zonder dat er een duidelijke schuldige is – zoals in het verhaal Maan.

Sandra schrijft in haar voorwoord: ‘Dit is geen boek over slachtoffers of schuld, maar over bewustwording en herkenning.’ En dat voel je. Haar stijl is mooi en verzorgd; ik ben ervan overtuigd dat ze ook als fictie-auteur zou uitblinken.
Achter in het boek zijn wat korte aanvullingen opgenomen van andere auteurs, die de thematiek meer vanuit een wetenschappelijke invalshoek benaderen. Voor mij persoonlijk had dat niet gehoeven; de verhalen spraken wat mij betreft voor zichzelf.

‘Je verhalen zijn als kralen,’ zei haar schrijfcoach. ‘Kijk maar wat voor ketting het wordt.’ Voor mij waren de verhalen als parels – en samen vormen ze een prachtige ketting.
Een absolute must-read voor wie meer begrip wil krijgen van eenzaamheid.