Dystopische toekomst die vraagt om een vertaling naar beeld

Duizend & ik is het nieuwe boek van Yorick Goldewijk. Goldewijk werd al eerder met zijn tijdreisboek Films die nergens draaien bekroond met een Gouden Griffel. Duizend & ik is een compleet ander soort verhaal dan zijn eerdere werk. Dit laat zien dat Goldewijk van alle markten thuis is.

Het verhaal gaat over Acht. Acht is één van de vele meisjes zoals zijzelf in Surdus, een nummer. Surdus is een steriele, witte stad met hoge torens waarin de inwoners wonen. Elke dag is hetzelfde, de inwoners van Surdus worden elke ochtend gewekt door een stem die uit een luidspreker komt. De stem vraagt hen wie ze zijn en elke ochtend luidt het antwoord het zelfde. Daarna gaat de dag monotoon verder – in een Terminal nutteloze vragen beantwoorden op computerschermen. Acht weet dat ze anders is, ze voelt zich anders. Ze voelt zich een individu. Wanneer ze Duizend ziet in de mensenmassa verandert haar leven voorgoed.

'Ik ben een onbezielde. Ik heb geen waarde. Mijn bestaan staat in het teken van het dienen van de bezielden. Ik ben niets.'

Wat Duizend & ik een sterk boek maakt is de kracht van de onderliggende vraag. De 'wat is dit voor wereld en wat is hier aan de hand'-vraag. Door het gehele verhaal heen krijg je als lezer steeds meer informatie, die aan het einde van het boek deze onderliggende vraag beantwoordt. Hierbij wordt de lijn tussen de fantasie van Acht en de werkelijkheid regelmatig vaag, wat bijdraagt aan de onderliggende spanning waarmee Goldewijk de lezer in het boek gevangen houdt.

Om dit te ondersteunen zijn zowel de wereld als de personages perfect passend uitgewerkt. Surdus voelt aan als een perfecte, claustrofobische stad. Het repetitieve en monotone dagpatroon en de controle die er in de stad is, dragen hier aan bij. Alle personages zijn hetzelfde en juist omdat jezelf een iemand voelen gevaarlijk is, voel je de eenzaamheid en het verlangen van Acht alleen maar dieper doordringen en meer bijdragen aan het verhaal.

Ondanks dat er vergelijkbare dystopische verhalen bestaan, waaronder een aflevering van de hitserie Black Mirror op Netflix ('Fifteen Million Merits') voelt Goldewijks verhaal nergens niet origineel. En hoewel de doorgewinterde scifi- en fantasylezer niet persé verrast zal zijn door het einde, is het voor de minder ervaren lezers binnen het genre een heel verrassend en ook spannend boek.