Nalatigheid en geweld van de kant van het gezag

Süd-Tirol, het stukje Noord-Italië dat “vlees noch vis” is. In de betekenis dat het Duitstalig is maar zich in die zin toch niet Italiaans voelt. Maar ze horen ook niet meer bij Oostenrijk.

Ten tijde van Mussolini kwamen de Südtirolers klem te zitten. Hun Duitstaligheid mocht er niet meer zijn, grafzerken moesten omgebeiteld worden naar Italiaans, Duits mocht niet meer gesproken worden, enz. De fascisten namen ze alles af. Bij de nazi’s wilden ze ook niet horen, al gaven die de bevolking de optie, zoals dat werd genoemd, zich bij het Duitse Rijk aan te sluiten.

De fascistische regering zag verder brood in witte-steenkoolenergie en bedacht dat het Venosta dal daar geschikt voor was: er moest een stuwdam komen om energie op te wekken. Overleg met de bevolking was er niet, of anders in het Italiaans dat men niet machtig was. Er was maar één credo: vooruitgang is belangrijker dan een paar huizen. En zo geschiede, ondanks protesten, dat een dorp met de grond gelijk werd gemaakt, boerenfamilies van huis en have werden onteigend en hun dorpswortels werden afgenomen.

Auteur Marco Balzano heeft veel onderzoek gedaan naar de historie. Gesproken met veel mensen, ingenieurs, historici, sociologen, onderwijzers en bibliothecarissen. Enkel van het voormalige Montecatini dat de dam heeft aangelegd kreeg hij geen enkele medewerking.

Een prachtige roman, over een schrijnende geschiedenis. Ook hedentendage staat de gewone man machteloos tegenover nalatigheid en geweld van de kant van het gezag. Hadden we hier immers niet een kwestie met de fiscus en vermeende fraude met kinderbijslag?

Kracht en doorzettingsvermogen zijn belangrijke thema’s in dit verhaal.

“In de verte luidden de klokken en, wie weet, misschien maken die bij hun allerlaatste slag wel een ander geluid, want die ochtend had ik het gevoel dat ze een toon aansloegen waarin mijn hele leven in Curon doorklonk, een zwaar leven maar draaglijk, omdat ik ook de ergste pijn, zoals jouw verdwijning, samen met je vader heb doorstaan en me nooit zo terneergeslagen heb gevoeld dat ik me helemaal heb laten gaan.”