Mager uitgewerkt maatschappijkritisch verhaal

Maja Lunde (Oslo, 1975) is een Noorse scenario- en kinderboekenschrijver. The History of Bees is haar eerste roman voor volwassenen. De rechten werden nog voor verschijnen aan diverse grote internationale uitgeverijen verkocht. Het boek werd in Noorwegen een grote bestseller en bekroond met de Noorse Boekhandelsprijs.  

The History of Bees bevat drie verhalen die zich in verschillende tijden afspelen. Het eerste verhaal vindt plaats in Engeland in 1851. Het gaat over William, een depressieve bioloog. Hij hoopt ooit beroemd te worden door een nieuw soort bijenkorf te ontwikkelen. Het tweede verhaal speelt zich af in Ohio, Verenigde Staten, in 2007. George is een imker die flink wat tegenslagen te verduren krijgt als de bijen plotseling verdwijnen door veranderende weersomstandigheden en landbouwtechnieken. Het laatste verhaal speelt zich af in 2098 in een dystopisch China. Tao werkt in een boomgaard om handmatig de fruitbomen te bestuiven nu de bijen volledig verdwenen zijn. Zelfs kinderen worden ingezet om deze taak uit te voeren. Dan gebeurt er iets vreselijks met haar zoon en gaat ze op onderzoek uit om de waarheid te achterhalen.  

Lunde verbindt met de drie verhalen het verleden, heden en de toekomst van de bijen. Een ander thema dat de drie verhalen verbindt, is de relatie tussen ouders en hun kinderen en de verwachtingen die ouders van hun kinderen hebben. Op het einde komen de verhaallijnen subtiel samen en eindigt het verhaal met een sprankje hoop voor de toekomst. In het boek wisselen de drie verhalen elkaar af. Dit vraagt van de lezer wel enige flexibiliteit om steeds te schakelen tussen de verhalen die ook allemaal vanuit een ik-perspectief geschreven zijn.  

The History of Bees gaat over het leven van bijen, over de koningin, de larven en de korf. Dat is interessant, maar het gaat niet de diepte in. Lunde beschrijft de gevaren waaraan bijen tegenwoordig blootstaan en de consequenties die dit heeft voor onze toekomst. Ook dit zou dieper uitgewerkt kunnen worden. Pas dan zouden deze thema’s echt geconcretiseerd worden. Een ander thema dat Lunde behandelt, is saamhorigheid. Net als de bijen stellen we als individu niet zoveel voor. Het gaat erom wat we sámen kunnen bereiken.  

“Alone she’s nothing, a part so tiny that it’s insignificant, but with the others she is everything. Because together they’re the hive.”  

“A single person’s life, a single person’s flesh, blood, body fluids, nerve signals, thoughts, fears and dreams meant nothing.”  

Zowel William, George als Tao zijn succesvoller als ze uiteindelijk samenwerken. Het is jammer dat hun personages vrij vlak blijven en er geen opvallende plotwendingen zijn, waardoor hun verhalen je niet écht raken. Wel blijf je je als lezer tot het einde toe afvragen hoe deze verhalen met elkaar verbonden zijn.  

Met The History of Bees heeft Lunde een interessant, maatschappijkritisch boek neergezet over de toekomst van de bijen. Ze heeft duidelijk weten te maken hoe belangrijk zij voor onze toekomst zijn en dat we dringend moeten nadenken over onze huidige landbouwtechnieken. Toch blijft de uitwerking van haar kritiek mager en had deze dieper behandeld kunnen worden.