Wederopbouw na de oorlog gezien door de ogen van grote gezinnen

Schrijfster Anita Terpstra is meer bekend om de thrillers die zij schrijft, maar zo af en toe wordt er een uitstapje gemaakt naar non-fictie. Zo maakt ze met Het Huis Vol (2018 – Hollands Diep, 2025 – Rainbow) een uitstapje naar haar eigen familiegeschiedenis, iets wat ze met Al mijn moeders en De hoop van Holwerd weer doet.

Anita’s ouders zijn opgegroeid in grote gezinnen, haar vader komt uit een nest van 7, haar moeder had zelfs 13 broers en zussen. Iets wat vandaag de dag weinig meer voorkomt. Anita duikt in de herinneringen van haar ooms en tantes, het leven in de tijd waarin ze opgroeiden en hoe de regio in het naoorlogse landschap weer opkrabbelde.

Het boek is opgedeeld in de familie van haar moeder, de familie van haar vader, en tussen de hoofdstukken relevante achtergrondinformatie van thema’s die in de hoofdstukken aan bod komen.
De familieleden die interesse hadden zijn geïnterviewd, maar her en der heeft Anita een lichte draai gegeven aan de situaties. Zo komen de herinneringen die ze heeft verzameld tot leven.

De anekdotes zijn opgesteld van oudste kind naar jongste, maar staan in hun respectievelijke hoofdstukken niet op chronologische volgorde. Dit maakt het soms lastig te volgen en geeft een beetje van-de-hak-op-de-tak gevoel. Van sommige herinneringen is het de vraag of deze een plaats hebben binnen dit verhaal. Er worden enkele dubieuze situaties beschreven, maar wordt niet verder op in gegaan. Wat voor nut dragen deze anekdotes dan bij?

De geschiedkundige achtergrond maakte het wel interessant om te lezen, hoe wist een gezin zich toen te redden, hoe stond de overheid en de wetgeving hier in, hoe krabbelde een Friese regio na de oorlog weer op, welke moderne ontwikkelingen maakten de mensen door? Prettig om de situatie geschetst in de verhalen in een context te kunnen plaatsen.

Van veel dingen kunnen wij ons geen voorstelling meer maken, het eens per week wassen en de lakens buiten te drogen leggen, weinig vlees eten (dat was toen dus redelijk gewoon en is nu weer met een opmars bezig), de opkomst van een doorspoelbaar toilet en boilers voor warm water. Als je deze dingen vergelijkt met de huidige tijd, wat zijn we eigenlijk gemakkelijk en verwend geraakt. Paniek als de overheid flyers uitdeelt voor een mogelijke stroomuitval van 72 uur. We zijn het niet meer gewend om zo zelfredzaam en creatief te zijn zoals in die tijd. Zoals Anita zelf ook schrijft, leren breien op school? Zelf kleding maken? Dat leerden wij al niet meer. En hoewel deze moderne tijden enorm gemakkelijk zijn, ontbreekt er tegenwoordig dat stukje van zelf zoveel mogelijk kunnen oplossen.

Daarnaast maakt het nieuwsgierig. Anderen schreven dat er veel herkenbare situaties in het boek staan. Dit maakt wel dat ik benieuwd ben naar hoe mijn schoonvader (een telg van 11) het opgroeien in een groot gezin heeft ervaren en het spoort aan om dat te gaan vragen.

De schrijfstijl is vlot, het is fijn dat Anita er her en der een eigen draai aan heeft gegeven, de achtergrondinformatie is een fijne aanvulling. Het valt met alle herinneringen wel wat vaak in herhaling, en mogelijk was het nog iets prettiger lezen als de anekdotes toch op chronologische volgorde waren geschreven.

Dank aan Rainbow uitgeverij voor het recensie exemplaar