Werken op z’n Japans?

“Nu ik volwassen ben, is de Fabriek een immense, uitgestrekte aanwezigheid, waar je, simpelweg door op deze plek te leven, onafgebroken de invloed van ondergaat en die bijgevolg niet kunt negeren. Wie al lang in deze stad woont, heeft steevast iemand in de familie die te maken heeft met de Fabriek, of met een dochteronderneming ervan, of die bij een handelspartner werkzaam is.” Dit is een van de gedachten die door het hoofd van Yoshiko Ushiyama schieten als ze een sollicitatiegesprek heeft in de Fabriek. Als kind had ze al eens met haar schoolklas een bezoek gebracht aan de Fabriek en leek het net Disneyland, zowel wat betreft de omvang van het geheel als de mooie cadeaus die uitgedeeld werden. Nu is het voor haar een werkgever waarvan ze blij mag zijn dat ze er zou kunnen gaan werken ook al worden er vooral tijdelijke contracten afgesloten.
De tweede nieuwe werknemer die we in het boek tegenkomen is Furufue die wel gelijk een vaste aanstelling krijgt, inclusief eigen woonruimte, en dat terwijl hij liever als onderzoeker op de universiteit was gebleven. Maar hij krijgt de kans niet eens om daar te blijven en alhoewel hij zelf weinig mogelijkheden ziet om zijn taak uit te voeren, blijkt dat voor de Fabriek totaal geen probleem.
Nummer drie is een jonge systeemingenieur die na zijn ontslag een tijdelijke baan krijgt bij de Fabriek als proeflezer omdat zijn vriendin daarin bemiddelde.
De banen die de drie vervullen lijken stuk voor stuk zinloos, maar worden door iedereen om hen heen wel serieus genomen, waardoor de drie, onafhankelijk van elkaar, bijna aan zichzelf gaan twijfelen. Maar een betaalde baan, op wat voor basis dan ook, is iets wat hoog gewaardeerd wordt en waar ze zich dan ook aan vastklampen.

Naast de drie personages zijn er ook drie diersoorten die op de Fabriek voorkomen en die een mysterieus bestaan leiden en die de nodige vragen oproepen. Echte duidelijkheid krijgt de lezer niet, maar die kan zich wel afvragen wat de symboliek van die dieren is, als die er al is.

Het taalgebruik is helder en lijkt weinig te verbergen te hebben al moet je als lezer wel alert blijven vanwege de doorlopende tekst, want voor je het weet lees je weer een stuk van het verhaal van een ander. De context maakt iedere keer gelukkig vrij snel duidelijk met wie je van doen hebt. En ongemerkt speelt de schrijfster ook met de tijd, wat het heel verrassend maakt.

Dat het verhaal zich in Japan afspeelt is vooral te merken aan het eten, er komen vele gerechten voorbij, maar ook aan de manier waarop de werknemers zich verhouden tot hun meerderen lijkt typisch Japans. Het is een vermakelijke roman die de lezer aan het denken zet, maar niet zelf met verhelderende inzichten komt.