Verplichte kost

Ga lezen dit boek. Vreselijk belangrijk. Want er zijn zoveel mensen en partijen met overtuigde meningen over migratie. Maar zo bar weinig feiten. Dat laatste geeft dit boek.

Hein de Haas heeft van het onderzoeken van migratiestromen zijn vak gemaakt. Hij is er bijvoorbeeld naar Marokko voor gereisd, naar de gebieden vanwaaruit veel migratie naar Europa plaatsvindt. Ik gebruik hier "Europa" en niet specifiek "Nederland". Want Hein de Haas heeft dan waarschijnlijk een Nederlands paspoort en Nederlands is voor hem de moedertaal, maar hij onderzoekt migratie vooral als Europeaan, of zelfs vooral als wereldburger. De Haas is onderdeel van een grote groep collega-wetenschappers uit wiens onderzoeken hij uitgebreid citeert. De oorspronkelijke versie van dit boek verscheen dan ook in het Engels, deze versie is een vertaling.

En die onderzoeken leiden tot verhelderende inzichten. Er zijn vooral zoveel misvattingen over migratie, het migratiedebat is zo vol van verkeerde aannames. De Haas heeft zijn boek daarom gestructureerd in 22 hoofdstukken die elk een mythe over migratie behandelen. En dan wordt het duidelijk dat een uitspraak als "het volk is migratie zat" echt nergens op gebaseerd is. Integendeel: In de loop van de jaren is de westerse wereld juist steeds positiever over migratie gaan denken, zo blijkt uit diverse onderzoeken, vele enquêtes, enzovoort. Of: "Misdaadcijfers onder migrantengroepen rijzen de pan uit". Ja? Laten we het even onderzoeken. Resultaat: Misdaadcijfers onder migranten zijn niet aantoonbaar hoger. Sterker nog: het is in het belang van de meeste migranten om juist ver van misdaad te blijven, om het risico te vermijden het land uitgezet te worden. En dat zie je dan ook in de cijfers terug. Of: "Migratie beperk je door migranten aan de grens tegen te houden". Nou, dat blijkt niet uit de cijfers uit van bijvoorbeeld de VS. Daar is de migratie uit Mexico juist toegenomen door de bouw van de grensmuur. Vreemd? Nee, helemaal niet. Hoe kan dat dan? Lees het boek!

Is Hein de Haas dan een voorstander van onbeperkte migratie? Ik denk het niet. Al zullen anti-migratiedenkers hem waarschijnlijk wel in dat kamp willen framen. En waarschijnlijk valt ook op de Haas' cijfers wel het een en ander af te dingen. Maar de Haas presenteert voornamelijk feiten, geen meningen. Heel verfrissend. En hard nodig.

De moraal van zijn verhaal is in de eerste plaats: Migratie is onvermijdelijk en van alle tijden. Politiek kan weinig uitrichten, de golven van migratie worden veroorzaakt door economische en veiligheids- (e.g. oorlog) factoren. En veel problemen die geframed worden als "veroorzaakt door migratie" zijn dat vaak niet. Woningnood? Migratie heeft er maar een kleine invloed op. De echte oorzaak is slecht volkshuisvestingsbeleid: Tegen het eind van de vorige eeuw werd in de hype van het neoliberalisme ook volkshuisvesting aan de Nederlandse markt overgelaten, het ministerie ervoor werd afgeschaft. Met als gevolg een dramatische daling van het aantal nieuwe woningen dat per jaar werd opgeleverd. De markt heeft de haar toebedachte verantwoordelijkheid totaal niet opgepakt.

Wil je niet dat "al die Polen en Roemenen" hier elk seizoen weer komen plukken in de kassen? Ze tegenhouden, als dat al lukt, is geen oplossing, want er zijn geen Nederlanders voor te vinden. Dus als je dit werkelijk een probleem vindt, dan moet je aan de economische knoppen draaien. Dat moet er dan voor zorgen dat dergelijke industrie in Nederland ontmoedigd wordt. Willen we dat? Ben je bang dat de Nederlandse culturele waarden in gevaar zijn, omdat migranten zo slecht integreren? Okay, de eerste generatie heeft daar moeite mee, maar de tweede al een stuk minder. Bij de derde generatie is de integratie vaak bijna volledig. En dat verschijnsel is van alle tijden. Al van eeuwen lang. We leven wat dat betreft helemaal niet in bijzondere tijden.

Was het migratiedebat in Nederland de afgelopen jaren meer op feiten gebaseerd geweest, dan had het politieke landschap er nu waarschijnlijk heel anders uitgezien. Maar zo gaat het vermoedelijk vaker in de politiek, niet alleen als het over migratie gaat. Ik hoop dat ook deze populistische wind op den duur overwaait. En dat meer mensen dit boek lezen.