Heerlijk

In 1995 bracht de BBC de verfilming van dit boek uit in de vorm van een televisieserie. Dat was zeker niet het eerste Austen-project dat ze oppakten, maar wel het meest memorabele. Het betekende de lancering van Colin Firth, die Mr Darcy speelde. De echte hoofdrol, die van Elisabeth Bennet, was voor Jennifer Ehle, een minstens zo goed acteur als Firth. Alleen koos zij daarna bewust voor een carrière iets minder in de schijnwerpers. Toch heeft ze daarna nog vele prijzen gewonnen.

Firth en Ehle kregen tijdens de opnames ook achter de schermen een relatie. Al was die na een jaar weer voorbij, de verliefdheid spat van het scherm, zoals dat alleen in een echt goede romantische verfilming vaak het geval is. Mijn vrouw en ik hebben net als velen destijds de serie verslonden en later ook de serie op DVD nog een keer bekeken. Mocht je deze uitvoering nog ergens kunnen vinden, ga hem dan kijken. En kijk vooral niet de bioscoopversie uit 2005 met Keira Knightley, want dat is een draak. Mocht een serie je te lang duren, probeer in plaats daarvan dan "Sense and sensibility", ook uit 1995 met Emma Thompson, Kate Winslet en Hugh Grant.

Met deze achtergrond ben ik het boek gaan lezen. Gedownload van Gutenberg.org, waar alles van Jane Austen (maar ook van bijvoorbeeld Shakespeare, Dickens, Melville, H.G. Wells, Conrad, en vele andere oude, vooral Engelse schrijvers) gratis beschikbaar is in de originele tekst. Het was een feest van herkenning. De serie is zo goed als het boek en andersom. Het is alsof je het script voor de serie leest, wat uiteraard slechts betekent dat de serie dicht bij het origineel blijft en ook de sfeer van het boek heel goed weergeeft (dat laatste ontbreekt bijvoorbeeld bijna volledig in de verfilming uit 2005).

Tot zover lijkt dit slechts een guilty pleasure, wat het zeker ook is. Maar daarnaast is Jane Austen gewoon een heel goed schrijver. Vooral karakters kan ze bijzonder goed neerzetten, met venijn en humor. De beschrijving van de domme, hypocriete neef Collins is hilarisch. Alle figuren zijn van vlees en bloed, je hebt als lezer geen moeite om ze uit elkaar te blijven houden, al voert Austen er toch behoorlijk wat op.

En hoewel het verhaal duidelijk speelt en geschreven is rond 1800 in een maatschappij die ver van ons staat, doet het helemaal niet oubollig aan. Een van de redenen is dat het geloof nauwelijks een rol speelt, ongebruikelijk voor een boek uit deze tijd. Een tweede aspect is de zelfstandigheid die de vrouwelijke karakters vertonen. Wat dat betreft zijn er voorbeelden in de veel modernere literatuur die op dit punt zwaar door het ijs zakken en tegenwoordig juist veel gedateerder overkomen. Ik denk dan in de eerste plaats aan "A Farewell to Arms" van Hemingway, waarin ik me ronduit stoorde aan de ouderwets paternalistische toon.

Dus: lees meer Austen! Dit was een heerlijk boek.