Met mondjesmaat te verorberen

Met Bekentenissen van een burger snuift de lezer de sfeer van het Europa van eind 19de, begin 20ste eeuw. Aan het begin van het verhaal (de eerste helft, zeg maar) neemt Sàndor Màrai de lezer mee naar het Hongarije van zijn jeugd. Heel nauwgezet beschrijft hij zijn geboortestad, het huis waar hij als kind opgroeide, zijn gezin, zijn jeugd, zijn studentenjaren in Boedapest ...

Wie dit boek leest, beschikt best wel over een flinke portie geduld en ... tijd. De, soms ellenlange, beschrijvingen verdragen immers geen snelle lectuur want Màrai wil je echt wel onderdompelen in de sfeer van zijn jeugd en jongvolwassenheid en naar het Europa van het vorige millennium. Hij neemt je mee naar een manier van leven die allang verleden tijd is.

In het tweede deel volgen we Màrai op zijn zwerftocht door Europa: Leipzig, Weimar, Frankfurt, Berlijn, Parijs, Florence, London ... schuiven als in een 19de eeuwse reisgids onder het lezen voorbij. Màrai maakt ons via zijn gedetailleerde beschrijvingen tot getuige van de zeden en gewoonten van de Europese bourgeoisie. Zo schrijft hij aan het einde van de bekentenissen dat hij zichzelf als een laatste relict beschouwt van de Europese bourgeoisie die in de 19de-20ste eeuw onze contreien bevolkte. Merkwaardig is dat hij aan de vooravond van W.O. II. (tevens aan het einde van het boek) zijn bezorgdheid uitspreekt over het bedroevende culturele peil van de gemiddelde Europeaan, de geringe belangstelling voor het geestelijk leven, het massaal dumpen van idealen, de terreur van de kuddegeest, de tanende verfijnde levensstijl, het overdreven belang dat aan techniek wordt gehecht ... Heeft de culturele elite anno 2008 niet exact dezelfde besoignes? Heel mooi is de oprechte en ontroerdende hommage aan zijn vader in het allerlaatste hoofdstuk.

Mooi, maar met mondjesmaat te verorberen!