flabbergasted

Met romans is het altijd wel iets. Of de plot zit niet goed, of het tempo zakt als een pudding in elkaar. Nu eens zijn de personages psychologisch niet uitgediept, dan weer ligt de stijl je niet … Boeken die dit alles in één band verenigen zijn uiterst zeldzame parels. Wel, Schitterende Ruïnes van Jess Walter is wat mij betreft zo’n hidden jam.
Toen deze titel enkele jaren geleden een ware hype veroorzaakte in boekminnend Vlaanderen, liet ik – sceptisch als ik ben voor dergelijke rages – de lectuur ervan (geheel onterecht, zo blijkt nu) aan mij voorbijgaan. Pas toen ik onlangs het boek als relatiegeschenk van de uitgeverij in handen gestopt kreeg én omdat ik toevallig door mijn beschikbare leesvoer heen zat, gaf ik het toch maar een kans. Ik was meteen flabbergasted, om het met een mooi Nederlands woord te zeggen.


Dit uitermate knap geschreven en boeiend geconstrueerde verhaal vertelt de onmogelijke, maar vooral ontroerende liefdesgeschiedenis van de protagonisten Pasquale Tursi en Dee Moray.
In 1962 droomt Pasquale ervan om het ingedommelde en onooglijk kleine Italiaanse vissersplaatsje Porto Vergogna op de toeristische kaart te zetten door onder andere het pension van zijn overleden vader internationale allures te geven. In de openingsscène zien we Pasquale in de weer met het aanleggen van een toeristenstrand wanneer de beeldmooie filmactrice Dee Moray de baai van het vissersdorpje komt binnenvaren. De Amerikaanse blijkt een kamer te hebben geboekt in Pasquales hotel, wat voor hem niet alleen dé uitgelezen kans lijkt om zijn droom te verwezenlijken, maar meteen ook het begin is van een hevige verliefdheid. Wanneer blijkt dat Dee, bezwangerd en wel, door de filmproducent Michael Deane in dat onoogelijke vissersgat gedumpt is, krijgt Pasquale de kans om de wondermooie Dee te troosten. Een taak waarvan hij zich op ontroerende wijze kwijt en een gebaar dat door Dee sterk wordt geapprecieerd. Tot een romance komt het evenwel niet, maar Pasquale zal Dee zijn hele leven lang niet vergeten. En Dee? Zij reist terug naar Amerika en bouwt een carrière uit in de theaterwereld. Einde verhaal? Bijlange niet.
De rol van de antagonisten valt in dit verhaal niet te onderschatten. Met name filmproducent Michael Deane blijkt de sleutelfiguur te zijn en zet zowat alles in gang. Diezelfde Deane die Pasquale en Dee in 1962 bijeenbracht, zal bijna vijf decennia later Pasquale met zijn jeugdliefde hereningen.

Jess Walters tragi-komische schrijfstijl is nu eens melancholisch en dan weer rechttoe rechtaan, maar nooit melig of cassant. Net als elk personage, elke verhaallijn en elke plek, speelt ook de stijl een eigen rol in het verhaal. Zo weet Jess Walter af te wisselen in taalregister door verschillende teksttypes in het boek op te nemen: een brief, een hoofdstuk van een roman van een van de personages, een toneelscript, een (afgewezen) hoofdstuk uit de memoires van Michael Deane … het passeert allemaal de revue én ze blijken allemaal even relevant in het verhaal.

Schitterende Ruïnes kent verschillende verhaallijnen wat de lectuur heel boeiend maakt. Wanneer deze aan het einde van het boek ook samenkomen in een melodramatisch slot, zet Jess Walter de kers op de taart.

Schitterende Ruines wordt bevolkt door kleurrijke losers: Pasquale grijpt naast zijn geliefde Dee en zijn hotel wordt geen place to be, Dee grijpt naast een belangrijke rol in de prent Cleopatra, Richard Burton rijdt een scheve schaats met Dee, de carrière van producent Michael Deane raakt in het slop, Dees zoon breekt niet door met zijn rockband en ga zo maar door. Alle personages zijn ruïnes, maar ... het zijn schitterende ruïnes. Dit boek is het allesbehalve en schittert integendeel als een zeldzame diamant.