Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Ietsje meer prentenboek

Joke D. 03 oktober 2019
Cicade vertelt het verhaal van een hardwerkende... cicade. Enerzijds is hij onzichtbaar voor de mensen rondom hem, aan de andere kant pesten ze hem. Hij is een buitenstaander die nooit geaccepteerd zal worden. Na 17 jaren van buitengewone inzet, moet hij met pensioen. Geen bedanking, geen geld, geen huis.

Shaun Tan (1974) is een Australische auteur, illustrator, filmmaker en kunstenaar. Hij won verschillende prijzen waaronder een Oscar voor beste korte animatiefilm, een bewerking van het prentenboek ‘Het ding en ik’. In 2011 won hij de Astrid Lindgren Memorial Award, de belangrijkste internationale prijs voor kinder- en jeugdliteratuur. Bart Moeyaert, vertaler van Tans boeken en dus ook van Cicade, won deze prijs in 2019. Als tiener maakte Tan tekeningen voor horror en sciencefiction verhalen in tijdschriften. Die invloed zien we terug in zijn futuristische tekeningen. Met zijn sprekende illustraties brengt hij vrij zware thema’s als discriminatie, migratie of eenzaamheid onder de aandacht. Om de taferelen in Cicade nauwkeurig weer te geven, maakte Tan gebruik van kleimodellen.

De eerste woordeloze prent met op het naamkaartje geen naam maar een streepjescode, is uiterst veelzeggend. Een nummer, geen naam, niet menselijk.
Een paginagrote tekening rechts wordt ondersteund door korte, soms onvolledige zinnen aan de linkerkant van een dubbele bladzijde. Door deze vier regels tekst in het midden te plaatsen van een verder blanco blad gaat er veel zeggingskracht uit van de woorden. Haast emotieloos beschrijven ze wat Cicade zegt en toch maakt het geheel van tekst en illustratie meevoelen met het personage vanzelfsprekend. De korte zinnen beklemtonen het feit dat hij een vreemdeling is, hij spreekt niet zijn moedertaal. Een uitdaging voor vertaler Bart Moeyaert om correct te vertalen en toch de juiste boodschap te behouden. De kunst veel te vertellen met weinig woorden is gelukkig een talent dat Moeyaert met Tan deelt.

‘Zeventien jaar. Nooit promotie. Personeelszaken zegt cicade geen persoon. Geen persoon, geen promotie. Kri kri.’

Het laatste deel van het verhaal is tekstloos. De illustraties spreken dan ook voor zich. De troosteloosheid van het bestaan van Cicade wordt benadrukt door enkel grijstinten te gebruiken. De strakke lijnen zoals van de kantoren, de trap en de flatgebouwen versterken dat gevoel nog. De weergave van Cicade zelf zorgt voor het enige kleuraccent. Het thema van onzichtbaar en eenzaam zijn voelt zwaar aan voor kinderen vooral als de spanning opbouwt met de suggestie van een dramatische afloop. Een hoopvol einde stimuleert de fantasie en leidt tot een noodzakelijke positieve toon.

Kinderen herkennen het thema uitsluiten en pesten maar de kantooromgeving behoort niet tot hun leefwereld. Dit prentenboek is dan ook niet geschikt voor kleuters. Of kinderen uit zichzelf naar dit boek zullen grijpen, is nog maar de vraag. Hoewel dit verhaal jeugdliteratuur genoemd wordt, zullen jonge lezers interpretaties missen. Daarom is begeleid lezen aan te raden. Vanaf een jaar of zes biedt samenlezen en daarna bespreken van dit verhaal een niet te missen gelegenheid op interessante, diepgaande gesprekken. De prachtige prenten en het thema stimuleren kinderen én volwassenen het eigen gedrag in vraag te stellen. Shaun Tan is een echte kunstenaar. Een prachtig ietsje-meer-prentenboek.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Joke D.