Voor jou en mij en voor iedereen

Bart Moeyaert debuteerde op negentienjarige leeftijd met Duet met valse noten, viel daarmee onmiddellijk in de prijzen en schreef sindsdien naast (jeugd)romans ook theater, liedjes, prentenboeken, gedichten (ook als stadsdichter van Antwerpen), verhalen bij muziek,... Soms staat hij op het podium als verteller of voorlezer. Verscheidene van zijn werken werden bekroond. De ultieme erkenning kwam er in 2019 met de toekenning van de Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA), ook wel de Nobelprijs voor jeugdliteratuur genoemd.

Jij en ik en alle andere kinderen is een verzamelwerk met verhalen, gedichten en liedjes waarvan sommige nooit eerder gepubliceerd werden. Het verscheen in 2013 voor het eerst ter ere van de 30-jarige carrière van Moeyaert en werd nu heruitgegeven met een nieuwe cover met illustraties van Gerda Dendooven. Binnenin vinden we tekeningen van haar en van Rotraut Susanne Berner, Korneel Detailleur, Wolf Erlbruch, André Sollie en Marije Tolman. Zes illustratoren waarmee de auteur al eerder samenwerkte, ieder met een eigen kenmerkende stijl. Eenheid is er door het beperkte kleurgebruik van rood, blauw en zwart. De kindergedichten zijn gedrukt op rood papier. Een echt leeslint maakt de vormgeving af. Persoonlijke smaak bepaalt welke tekeningen het meest bekoren. De vraag is of deze stijl jonge lezers aanspreekt.
Achteraan in het boek vinden we de bronvermelding van alle opgenomen werken. Geen kind die dat zal lezen, wat erg jammer is want zeker interessant. Vooral voor jeugdige lezers was het nuttig geweest als deze info elk hoofdstuk voorafging.

Het eerste verhaal ‘Afrika achter het fornuis’ bewijst meteen hoe verdiend die ALMA is. Zonder het te benoemen als thema, leert de ik-verteller met zijn kinderlijke onschuld ons onbevooroordeeld naar mensen kijken. Zo volgen nog vele verhalen, verteld door de ogen en met de wijsheid van een kind. Moeyaert verstaat de kunst van de suggestie. Zo voel je in ‘De lente van ‘39’ de dreiging van de op komst zijnde oorlog, zonder dit expliciet te benoemen. De poëtische schrijfstijl zal niet elk kind meteen bekoren. Daar ligt een taak voor volwassenen: ouders maar ook leerkrachten. Jij en ik en alle andere kinderen biedt erg veel mogelijkheden om de schoonheid van taal maar ook emoties en sociale thema’s te bespreken. Daar moet men zijn tijd voor nemen. Dat kan perfect jaren duren want de leeftijd van de doelgroep is niet voor elk werk gelijk. Zonder begeleiding zullen vele kinderen de verschillende lagen, de betekenis missen. Dat wil niet zeggen dat ze er niet van zullen genieten. Op een of andere manier weet deze schrijver je altijd te raken en wat je uit zo’n verhaal of gedicht haalt, verschilt individueel. Zo gaat dat met kunst, taalkunst in dit geval. Eigen aan een verzamelwerk is dat het ene verhaal meer bevalt dan het andere. De kwaliteit blijft echter constant, geen tegenvallers te bespeuren.

Dit boek is er eentje om steeds weer uit de kast te halen, een stukje te herlezen, te laten bezinken, te overpeinzen. En bovenal om steeds weer te genieten van de typische schrijfstijl van Bart Moeyaert.
Voor jou en mij en voor iedereen (met een jonge geest).