Een banned boek dat je veel leert en aanzet tot discussie

Het is deze week de Week van het Verboden Boek, een moment waarop stilgestaan wordt bij verhalen die – om uiteenlopende redenen – worden verbannen uit scholen en bibliotheken. Opvallend is hoe vaak boeken worden veroordeeld zonder dat men ze gelezen heeft. Alsof iemand anders zou mogen bepalen wat wij wel of niet mogen lezen – een vreemd en zorgwekkend idee.

Een van de meest verboden boeken is 19 minuten van Jodi Picoult. Het verhaal draait om een school shooting, een onderwerp dat in Amerika pijnlijk actueel is maar voor ons bijna onvoorstelbaar blijft. Toch gaat het boek veel dieper dan alleen dit geweld. Het maakt duidelijk hoe pesten, uitsluiting en eenzaamheid iemand langzaam kunnen breken.

Peter en Josie zijn al vanaf jonge leeftijd vrienden. Maar op de middelbare school vervaagt hun band; Josie sluit zich aan bij de populaire groep en wordt verliefd op Matt, terwijl Peter steeds verder geïsoleerd raakt. Dag na dag wordt hij vernederd – door klasgenoten, door pesters, zelfs door zijn eigen broer. Tot die ene fatale ochtend waarop Peter door de school loopt en het vuur opent op zijn klasgenoten.
De nasleep van de schietpartij hakt erin: een stad in rouw, ouders in paniek, leerlingen die nergens meer veiligheid voelen. Advocaat Jordan wordt ingeschakeld om Peters motief te ontrafelen. Hij probeert te begrijpen wat vrijwel niemand interesseert: hoe een jongen zo ver gedreven kan worden.

Jodi laat de lezer afwisselend meekijken door de ogen van verschillende personages, waardoor je niet alleen de feiten ziet, maar vooral de emoties – angst, schaamte, loyaliteit, schuld.
Vooral het perspectief van Josie maakte indruk op me. Haar innerlijke strijd laat zien hoe meedogenloos de middelbare school kan zijn, hoe hard de druk is om erbij te horen – en wat het kost om jezelf te verliezen.

19 minuten is geen makkelijk boek, maar juist daarom zo belangrijk: het opent een gesprek over pesten, mentale gezondheid, verantwoordelijkheid en wapenbezit – precies de onderwerpen die we níet moeten verzwijgen of verbieden, maar begrijpen.