Als het water je aan de lippen staat

Op dinsdag 7 november, nadat het in ons land 3 weken aan een stuk door had geregend, kwam het Water bij mij zelfs door de brievenbus! De postbode bracht me (hink, stap, sprong over de plassen bij mijn voordeur) een cadeautje. Het slechte weer kon me plotseling niets meer schelen. Ik wenste zelfs dat het nog een dag zou blijven regenen, zodat ik aan een stuk door dit nieuwe boek van mijn favoriete schrijver John Boyne zou kunnen lezen!

Vanessa Carvin heeft 28 jaar lang een luxe leven geleidt in Dublin. Op een dag pakt ze haar koffer, knipt haar haren af, gooit haar make-up weg en vertrekt naar een afgelegen eiland in Ierland. Bij aankomst neemt ze de naam Willow Hale aan. De enige met wie Willow contact heeft, zijn haar schreeuwerige buurvrouw, een knappe buurjongen, de vriendelijke Nigeriaanse priester en brutale kat Pudding (in de Engelse versie heet het beest Bananas). In flashbacks wordt onthult wat Vanessa heeft doen vluchten. Haar man Brandon zit in de gevangenis, haar oudste dochter Emma is overleden en haar jongste dochter Rebecca heeft het contact verbroken. Wie is Willow? Wat is er met het gezin gebeurd? Wat gaat er in haar om?

Het boek is het eerste deel uit een serie van vier die de namen van de elementen dragen; water, vuur, aarde en lucht. De vier hoofdpersonen zijn allemaal slachtoffer van een trauma die beïnvloed wordt door een van de elementen. De boeken kunnen los van elkaar worden gelezen, maar de vier hoofdpersonen komen elkaar wel tegen. Boyne geeft overigens heel vaak personages uit eerdere boeken een kleine rol in een nieuw boek. In elk boek wat ik van hem lees, ga ik op zoek naar oude bekenden.

Vanessa en Brendan bezoeken wekelijks de kerk die op het terrein van het Terenure College, een katholieke jongensschool, staat. Brendan is bevriend met leraar en bibliothecaris Father Odran Yates. Odran is de hoofdpersoon uit het boek De grote stilte. Helaas speelt Odran in dit boek geen rol, zijn naam wordt slechts genoemd. Father Odran was, in het andere boek ziende blind voor het misbruik van de katholieke schooljongens. Tot het moment waarop ik de naam van Father Odran las, had ik nog geen idee met welke problemen Vanessa te maken had. Toen begon ik iets vreselijks te vermoeden.

Water, water en nog eens water: Vanessa en Brendan ontmoeten elkaar in het zwembad. De eenentwintigjarige Rebecca viel als een blok voor de tien jaar oudere zweminstructeur. Eenmaal getrouwd verbood Brendan haar om te zwemmen, omdat hij bang was dat ze in contact zou komen met andere mannen. Als zwemcoach en directeur van de Nationale Zwembond was Brendan dagelijks in het zwembad te vinden, hier ontmoete hij ook zijn slachtoffertjes. Dochter Emma pleegt zelfmoord door zichzelf in zee te verdrinken. Op een nacht loopt Vanessa in haar nachtjapon de koude zee in. Hier krijgt ze een gewaarwording. Ze vecht met haar gevoelens rondom de dood van Emma en hoort de beschuldigende woorden van haar andere dochter in haar hoofd schreeuwen. "Wist je het al die tijd en kon het je gewoon niet schelen?" Vanessa wordt boos en zou het liefst willen verdrinken en de volgende dag aan willen spoelen met het tij. "Water heeft mijn leven verwoest. Water is een moordenaar." Maar dan beseft ze plotseling dat ze verder moet met haar leven.

Seksuele intimidatie of misbruik op sportverenigingen is (helaas) een actueel thema. Dat Brendan ook zijn eigen dochter misbruikt daar walgde ik eigenlijk nog meer van. De media vindt Vanessa medeplichtig. Maar is ze dit ook? Had ze het kunnen weten? Welke signalen heeft ze gemist? Was ze nalatig? Wat had ze moeten doen? Vanessa gaat, net als Father Odran Yates, gebukt onder enorme schuldgevoelens. Met niet meer dan een koffer vertrekt ze naar een afgelegen eiland waar niemand haar kent. Ze hoopt alle problemen achter zich te laten. Maar dit blijkt onmogelijk te zijn. Andere interessante thema's in dit boek zijn: de invloed van de katholieke kerk, rouwverwerking, moeder-dochterrelaties en de positie van vrouwen in Ierland.