Een oorlog kent alleen maar verliezers

Alles voor mijn zus is het derde en laatste deel van De oorlogszussen-trilogie van Roberta Kagan.

De vriendinnen Elica, Bernie, Anna en Dagna sloten in hun kindertijd een verbond en beloofden elkaar voor altijd trouw te blijven. Maar oorlog, jaloezie en verraad dreef hen uit elkaar. In dit deel komt er een einde aan de oorlog. Wanneer je de levens van de vier vriendinnen overziet, kun je maar een conclusie trekken en dat is dat een oorlog alleen maar verliezers kent.

Ik heb wat moeite met de Nederlandse titel van het boek. De titel doet vermoeden dat de meisjes alles voor elkaar over hebben. Maar eigenlijk is er maar een meisjes die alles voor haar vriendinnen over heeft en dat is Bernie. De Engelse titel When forever ends sluit beter aan bij de inhoud van het boek. De belofte om elkaar voor altijd trouw te blijven is geschonden, de vriendschap is voorgoed voorbij. Wat over blijft zijn mooie herinneringen en berouw.

Elica: Het eens zo knappe en populaire meisjes Elica is voor het leven getekend. In een poging informatie los te krijgen over het lot van haar man, wordt haar gezicht op het politiebureau verminkt. Uit schaamte voor haar uiterlijk verbergt ze zichzelf en verliest het contact met de buitenwereld. Ook durft ze na de oorlog geen contact te zoeken met haar zoon. Elica zal voor altijd in het verleden blijven leven.
Dagna: Dagna hoopt dat een opleiding tot kampbewaakster haar aanzien zal geven. Maar de opleiding en haar verblijf in Ravensbrück vallen haar tegen. Ze haat alles in het kamp; de gevangenen, de leidinggevende en ook de andere rekruten, Dagna voelt zich eenzaam en angstig. Het loopt slecht met Dagna af.
Bernie: Nadat ze Anna en Elica heeft geholpen, wordt Bernie opgepakt en komt in Ravensbrück terecht. Honger, kou en ziektes, maakte een einde aan Bernies jonge leven.
Anna: Anna leeft maandenlang veilig in een zigeunerkamp, totdat opeens haar ex-vriend opduikt. Wolfgang, die lid is van de Gestapo, wil Anna meelokken naar zijn huis om haar op te sluiten in zijn kelder. Anna weet te ontsnappen, maar de prijs die ze hiervoor betalen moet is hoog. Gelukkig wordt ze liefdevol opgevangen door een jonge boer, met wie ze uiteindelijk een gezin sticht en naar Israël emigreert.

Ik had een paar opmerkingen bij het verhaal. Het is echt onmogelijk om een volwassen persoon met een beetje rattengif te doden. Het is jammer dat dit niet gecontroleerd is. Verder ergerde ik me een beetje aan Anna’s naïeve gedrag. Wij weten nu al twee delen dat Ulf (Wolfgang) echt niet te vertrouwen is, dan moeten haar ogen toch ook zo ondertussen wel eens geopend zijn? Ondanks dat ik bij alle drie de delen wel wat aanmerkingen had, vond ik het echt een heel mooie serie. De verhalen zijn goed, makkelijk leesbaar en interessant. Ik hoop dat De Boekerij de andere boeken van Roberta Kagan ook uit gaat geven.

Alles voor mijn zus is een mooie afsluiting van de trilogie. Het verhaal geeft een goed beeld van de oorlogsjaren en de tijd die er daarna volgde. Mensen moesten zien te leven met de fouten die ze hadden gemaakt. De een bleef in het verleden leven, de ander probeerde de oorlog achter zich te laten door een nieuwe start te maken.