Autopsie (Grieks): Met eigen ogen zien
De Nederlandse Jilt Jorritsma is auteur, essayist en historicus. Hij won in 2016 de Essaywedstrijd van Nexus Contact en in 2018 de Joost Zwagerman Essayprijs. Na het publiceren van korte verhalen, debuteerde hij in 2021 met de roman Was. Autopsie is zijn tweede roman.
In Autopsie staan drie zussen centraal. Riene woont in New York waar ze zich bezighoudt met de historie van de oesterbanken. Zus Brecht is lerares, maar staat op non-actief vanwege een akkefietje in de klas. En jongste zus Mette had problemen om haar leven op de rit te houden en is dood gevonden, verdronken op het wad. Tijdens de afhandeling van het overlijden komen er veel vragen naar boven over Mette en haar leven. Riene en Brecht worden daardoor met zichzelf en met hun perceptie van het verleden geconfronteerd. Klopt alles wat ze in hun hoofd aan herinneringen hebben wel? De dood van Mette brengt de twee zussen dichter tot elkaar, waarbij blijkt dat ze elkaar niet goed kennen.
Het boek omvat een periode van drie dagen met terugblikken naar het verleden. Jorritsma laat zijn personages afwisselend aan het woord. Brecht en Riene vertellen hun deel van de gebeurtenissen vanuit een ik-perspectief, wat maakt dat ze dicht bij de lezer komen. Een derde perspectief is van Brechts jonge zoon Jarre. Het voelt wat ongemakkelijk, gezien het kinderlijke taaltje, maar deze hoofdstukken zijn wel van belang voor het verhaal.
Het is een beklemmend verhaal. Het heeft geen echte spanning, maar de ervaringen van Riene en Brecht zijn soms vreemd en beangstigend. De opbouw zit goed in elkaar, langzaamaan wordt duidelijk wat aan de hand is met deze vrouwen en hoe hun verhoudingen onderling zijn. De personages zijn realistisch neergezet met hun goede en minder goede kanten. De dialogen kloppen en geven precies genoeg informatie, waardoor je als lezer de drie dagen met ze meeleeft en gaat zien waar zij hun ogen voor hadden gesloten.
De schrijfstijl is prettig om te lezen, met weinig woorden weet Jorritsma precies te zeggen wat hij bedoelt. Het is mooi hoe hij naast de verhaallijn van de zussen en hun zoektocht naar de laatste dagen van Mette, nog subplots opneemt, zonder dat het de kracht van het hoofdverhaal inboet. Het werk van Riene betreft de historie van New York, waar ze zich met de beste bedoelingen voor inzet, maar wat tegenstand oproept bij een groep van de oorspronkelijke bewoners. Het lijkt los te staan van het geheel, maar geeft Riene iets om over na te denken. Ook Brecht wordt de ogen geopend als ze tijdens haar schorsing verplicht is om een viertal lessen te volgen bij een onconventionele leraar die klassen op indrukwekkende wijze hun perspectief op bepaalde zaken laat zien en kan laten wijzigen. Uiteindelijk past alles als een puzzel in elkaar.
Door dit boek maakt de auteur een taboe bespreekbaar. Het leven met chronische ziekte is een constante uitdaging die een grote stempel drukt op het dagelijkse leven en de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Hij neemt daarbij geen blad voor de mond en vieze praatjes zijn onderdeel van het verhaal. Hoe het leven voor de zussen was, met en zonder de ziekte, blijkt bepalend te zijn voor de gebeurtenissen in het heden, waarbij een omstreden therapie een belangrijke rol speelt.
Autopsie is een bijzondere roman, die speelt in een kort tijdsbestek. Met weinig personages wordt een indrukwekkend verhaal opgebouwd over rouw, ziekte en familie en hoe scheve verhoudingen kunnen leiden tot een dramatisch einde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke Scheers
Gesponsord
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de politie de dood van haar man bestempelt als een ongeluk, gaat Nadja zelf op onderzoek uit. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
