Een verhaal dat zachtjes onder je huid kruipt

Romeo & Juliet lezen, geschreven door de Vlaamse auteur Seppe Decubber, ligt in eerste instantie niet binnen mijn gebruikelijke genre, maar bleek een waardevolle en verrassende leeservaring. Het boek verrijkte mijn kijk op menselijke relaties, oorlogstrauma en mijn eigen manier van denken.

Het verhaal volgt een vrijwillige huiswerkbegeleider voor anderstalige leerlingen. Zo komt de ik-verteller in contact met de zesjarige M., een meisje dat afkomstig is uit een gebied waar al meer dan twintig jaar oorlog woedt. Voor ze als vluchtelinge samen met haar moeder en broertje in België belandde, verbleef ze enkele maanden in een transitkamp.

Op een speelse manier – onder meer door voor te lezen uit een kindereditie van Romeo and Juliet – probeert de verteller haar vertrouwen te winnen en haar uit haar schulp te laten kruipen. Niets wordt geforceerd: het tempo wordt bepaald door M. zelf. De auteur beschrijft hoe de verteller M. een verhaal wil schenken dat een brug slaat tussen wat haar is overkomen en de wereld daarbuiten. Door dat verband te leggen, kan zij op een dag haar ervaringen beter begrijpen en in een bredere context plaatsen. Deze gedachte maakt duidelijk dat het de verteller niet alleen gaat om huiswerkbegeleiding, maar ook om het verbreden van haar horizon, het stimuleren van haar denkwereld en het aanreiken van nieuwe perspectieven.

Dit is een verhaal om rustig te lezen, te herlezen zodat de indrukken en gedachten kunnen inwerken. Sommige passages heb ik meerdere keren herlezen om ze volledig proberen te doorgronden. De zinnen op zich zijn niet complex, maar dragen vaak een diepere betekenis. Daardoor krijgt het boek soms een filosofische ondertoon, die de lezer uitnodigt tot reflectie.

Een aantal zinnen die nog lang in mijn hoofd bleven nazinderen
• “Ofwel moet ik aanvaarden dat een einde zelden mooi is, maar vaak wrang, ongemakkelijk en vaak tegenstrijdig. En dat wat een breuk mooi maakt, nooit de breuk zelf is, maar wat je ermee doet.”
• “Ik wist niet wat me het meest benauwde: de keten van geweld die aangekondigd mijn leefwereld was binnengebroken, of het verlies van mijn veronderstelling dat dit nooit zou gebeuren. Alsof ik er ver genoeg vandaan woonde om aan de buitenkant ervan te blijven.”
• “Om als een kind te zijn. In dat ene woord – als – zat een denkbeeld vervat waarmee ik al lang worstelde: het idee dat kinderen speelse, onbeschreven wezens zijn. Alsof je pas na je kindertijd recht hebt op het ontwrichtende besef dat je bestaat, en je tot dan geen levensvragen of geheugen hebt.”

Seppe Decubber schetst hoe twee werelden – die van een volwassen begeleider en die van een kind met oorlogservaring – elkaar voorzichtig naderen. Het resultaat is een mooi maar confronterend verhaal dat evenveel zegt over de taal leren als over leren vertrouwen en verbondenheid vinden.

Hoewel Romeo & Juliet lezen misschien niet het soort boek is dat ik normaal zou oppakken, ben ik blij dat ik het heb gelezen. Het is een verhaal dat zachtjes onder je huid kruipt, zonder grote gebaren maar met veel betekenis. De ontmoeting tussen de verteller en M. laat zien dat begeleiding meer kan zijn dan kennis overdragen: het kan ook een stille vorm van helen zijn, voor beiden. Het boek heeft me eraan herinnerd dat luisteren, tijd nemen en verhalen delen soms de krachtigste manieren zijn om een brug te slaan naar een ander.