Ben ik een wisselkind?

“Eenmaal nog hier zitten op een lauwe zomeravond, in een godvergeten straat, eenmaal nog je alleen op de wereld voelen, al wist je dat je je eigen drama schiep en je daarin verloor.”

Een roman met een ingewikkelde moeder-dochterrelatie, in Achterstallig geluk volgt de lezer een vrouw wiens moeder onlangs in een verzorgingshuis is overleden. De dochter voelt zich ontheemd, is verbitterd en cynisch als ze aan haar relatie met haar moeder denkt. Terwijl ze het huis van haar moeder opruimt, komt ze het schrijfblok uit haar jeugd tegen, dat ze gevuld had met dagboekverhalen.

“Alles had om geld gedraaid, het nijpende gebrek eraan.”

Het middelste deel van de roman is een flashback van korte anekdotes uit de jeugd van de verteller. De verhalen vinden plaats in de jaren 50. Er is continu armoede, een talentvolle broer, een broer die van het pad afdwaalt, een grote zus en een onbekende vader.

“Eigenlijk ben jij mijn zusje niet, zei mijn zusje.”

Door het herlezen van haar jeugdverhalen beseft ze dat haar moeder veel sympathieker en liefdevoller was dan dat haar herinneringen haar in het heden vertelden. Door al lezend terug te gaan in die tijd, door weer het kind te zijn dat ze was, ziet ze al reflecterend, dat het meisje van toen veel milder en (nog) niet verbitterd was over haar moeder. Door deze herbeleving kan ze opnieuw, maar nu met begrip en achterstallig geluk terugdenken aan haar moeder, en kan ze verder met haar eigen leven.

“Soms leek het alsof ik niets deed dan wachten. Op dingen die konden gebeuren, op de mensen die ze lieten gebeuren.”

Ik vond de verhalen over het verzorgingshuis erg cynisch. De oudere dochter herontdekt haar moeder door het lezen van haar jeugdverhalen, de onvrede en het andere beeld dat ze over haar moeder ontwikkeld heeft, lijkt langzaam te zijn ontstaan, ik kan niet echt redenen terugvinden waar het mis is gegaan, buiten de herinneringen van de vertelster. Daardoor heb ik het gevoel dat ik iets mis. In het verhaal staan verder prachtige zinnen en metaforen, die het lezen van Achterstallig geluk alleen al de moeite waard maken.

"Hoezeer je ook je best deed, het was nooit genoeg, want wat je niet had misdaan, viel niet goed te maken."