Kinderen en milieu

De flat aan het einde van de wereld van het IJslandse schrijversduo Hulda Sigrún Bjarnadóttir & Arndís Þórarinsdóttir kreeg de Icelandic Literary Price 2020. In 2021 werd het voor diverse IJslandse prijzen genomineerd. Dit jeugdboek is geschikt voor lezers vanaf 10 jaar, en is voor volwassenen ook leuk om te lezen. Willemien Werkman heeft de Nederlandse vertaling gedaan.

Björk heeft haar oma nog nooit gezien en gaat voor het eerst een vakantie bij haar doorbrengen op het eiland. Voor Björk is het oma Eiland en ze hoopt op een warme liefhebbende oma die haar warme chocolademelk maakt. Op het moment dat Björk met haar ouders en broer Ingó van de veerboot stapt, komen ze in een compleet andere wereld. Er staan geen woningen op het eiland, alleen één grote Flat. Hier wonen alle bewoners van het eiland onder leiding van de Huisbewaarster, niemand minder dan de eigenzinnige oma. Iedereen heeft zijn eigen vaste taak, energie wordt opgewekt met ‘mankracht’ en internet is er onbekend. Eten doen ze gezamenlijk in de kantine, net als het doorbrengen van hun avonden. Voor iedereen zijn het grote veranderingen, als blijkt dat de laatste veerboot vertrokken is en ze de komende winter vastzitten op het eiland waar ze niet gewenst lijken te zijn.

Björk is een hoofdpersonage dat in het hart gesloten wordt. Ze slikt niets voor zoete koek en weet ongemerkt haar oma te sturen door vragen te stellen. Ze is in een wereld terecht gekomen waar ze zich moet aanpassen, want alles gaat er anders dan ze gewend is. Het leven op het eiland is een uitdaging en een ware ontdekkingsreis voor haar. Voor de dagelijkse portie energie moet ze verplicht fietsen en Krummi is haar eerste echte vriend die haar eerst maar vreemd vindt. Langzaam maar zeker weet Björk zich de gewoonten van de eilandbewoners eigen te maken, en ziet ze kans om dingen te veranderen. Haar moeder Fanney voelt zich als een vis in het water op het eiland en Ingó weet zich ogenschijnlijk snel aan te passen aan de eilandbewoners, maar zorgt voor verrassingen. Voor vader Atli is het thuiskomen in een wereld die hij ontvlucht is, maar zijn ogen worden geopend en hij wordt zowaar gelukkig op het eiland.

Door de meeslepende schrijfstijl van de auteurs is De flat aan het einde van de wereld heel snel uit. Spanning is er in de vorm van het verdwijnen van dingen in de Flat en een aantal plotwendingen die verrassen. In dit leuke verhaal zitten veel levenswijsheden en maatschappijkritiek verborgen.

De flat aan het einde van de wereld laat kinderen op een speelse manier inzien hoe er op een andere manier met het milieu omgegaan kan worden, dat vriendschap een belangrijke drijfveer is en dat samenwerken belangrijk is.