Verbonden door een piano in de woestijn

De Amerikaanse Chris Cander is ook auteur van kinderboeken en toneelstukken, maar haar focus ligt op het schrijven van romans. Na 11 stories (2013) en Whisper Hollow (2015) schreef ze The Weight of a Piano (2019). Die laatste is nu naar het Nederlands vertaald door Iris Bol en Marcel Rouwé als Het gewicht van een piano.

Zoals de titel al doet vermoeden speelt in dit boek een piano een grote rol. Het is niet zomaar een muziekinstrument, maar een zwartglanzende Blüthner, die begin 20ste eeuw in Duitsland werd gebouwd. De proloog vertelt het verhaal van het ontstaan van de piano, van boom tot eindproduct, wanneer na lange tijd de piano klaar is voor gebruik.

Het instrument duikt vervolgens op in de Sovjetunie rond 1960 en is eigendom van een Duitser. Hij speelt elke dag zware stukken en laat de piano regelmatig stemmen door een buurman uit het appartementencomplex. Katja, de dochter van de pianostemmer, gaat een paar keer mee en er ontstaat een band tussen haar en de Duitser. Als hij overlijdt laat hij haar de piano na. Katja ontwikkelt zich tot een groot talent, maar haar man Mikhail wil de Sovjetunie vanwege het regime verlaten en emigreren naar Amerika. Het is slopend proces van jaren, waarbij er geen plek is voor de piano.

De hoofdstukken van Katja worden afgewisseld met het verhaal van Clara in 2012. Zij werkt als automonteur in een Grieks familiebedrijf. Deze mensen zijn als een tweede familie voor haar, aangezien ze haar eigen ouders heeft verloren bij een brand. Alles wat ze nog heeft, is een piano die ze kreeg voor haar verjaardag, terwijl ze helemaal niet kon spelen en ook geen ambitie of aanleg had. Dat de piano zoveel emotionele waarde voor haar heeft, ontdekt ze pas als ze hem vanwege geldgebrek wil verkopen. De koper Greg blijkt vasthoudend, want als de koop door Clara wordt ontbonden blijft hij aandringen. Wat voor verhaal gaat er schuil achter deze piano?

''Het klinkt vast gek, maar het voelt een beetje als het lot, vind je niet? Of voorbestemming of serendipiteit of hoe mensen het ook noemen.' Hoe groot was de kans dat ze hier ooit spontaan op hetzelfde moment zouden zijn geweest, met de piano in het midden van de woestijn?'

De aanwezigheid van de piano is de rode draad in de verhalen van Katja, Clara en Greg, waardoor we een beeld krijgen van de reis die de piano heeft gemaakt en wat deze piano heeft betekend voor de eigenaren. De levens van deze drie mensen blijken verbonden. Dat wordt in de loop van het boek duidelijk door de goed opgebouwde constructie van de twee verhaallijnen, die langzaam in elkaar overvloeien. Het deel van Katja gaat over haar leven, de liefde voor muziek en een ongelukkig huwelijk, terwijl het deel dat over Clara en Greg gaat een roadtrip is, waarin beide personages een intrigerende interactie hebben, zichzelf tegenkomen en uiteindelijk bevrijden.

De beschrijving van het leven in de SovjetUnie, de overgang naar het leven in Amerika en de onbeschrijfelijke natuur van Death Valley, die een grote rol speelt in dit boek, zorgen voor de juiste sfeer binnen de verhalen. De personages zijn goed uitgewerkt; de heimwee van Katja naar haar geboorteland is voelbaar en de keuzes van Clara worden begrijpelijk omdat zij het drama uit haar jeugd nooit goed heeft kunnen verwerken. En de piano is getuige.

'Was er een grens aan hoeveel haar piano kon absorberen voordat hij uiteen begon te vallen onder zijn eigen gewicht?'

Het gewicht van een piano is een verhaal vol muziek, heimwee, verdriet, liefde, vergeving en het lot, maar ook over het maken van keuzes en het accepteren van de gevolgen ervan. Een roman over twee totaal verschillende vrouwen die verbonden werden door een piano, die reisde van Rusland naar Death Valley in Amerika.