De eerste vrouwelijke beeldhouwer

Properzia is eigenwijs, ze heeft een eigen wil en ze houdt de regie over haar toekomst in eigen hand. Dat zorgt ervoor dat ze een heel ander leven leidt dan andere meisjes in de zestiende eeuw. Jean-Claude van Rijckeghem vertelt met Properzia het verhaal van dit vijftienjarige Italiaanse meisje. Wat dit verhaal extra bijzonder maakt, is dat Properzia de’ Rossi echt heeft bestaan.

Het is het jaar 1505, in Bologna. Properzia en haar tweelingzus Beatrice zijn de dochters van de notaris. Ze komen alleen hun toren uit om naar de kerk te gaan. Als Properzia de zadelmaker Asdrubale naar haar ziet kijken, is ze bang dat hij met haar wil trouwen. Ze is tenslotte de oudste dochter en die worden altijd als eerst uitgehuwelijkt. Maar dan blijkt dat haar vader haar zus aan hem heeft uitgehuwelijkt en dat hij van plan is om haar naar een streng klooster te sturen. Als Properzia dat hoort, dreigt ze om in het water te springen. Zo eigenwijs als ze is, voegt ze de daad bij het woord… Properzia overleeft het maar net en wordt naar haar tante aan de kust gestuurd om op te knappen. Daar gaat ze schelpen bewerken. Later blijkt dat dit het begin is van haar leven als de eerste vrouwelijke beeldhouwer van de Italiaanse renaissance.

Jean-Claude van Rijckeghem is een Belgische auteur van historische young adult-romans. Hij heeft onder andere IJzerkop, Onheilsdochter en Galgenmeid geschreven. In zijn boeken stelt hij vaak onbekende vrouwen uit de geschiedenis centraal.

Van Rijckeghem weet met Properzia weer een ijzersterk verhaal neer te zetten. Hij gebruikt misschien een concept wat hij in IJzerkop en Onheilsdochter ook heeft toegepast – een jonge vrouw is het niet eens met haar opgelegde toekomst en neemt het heft in eigen hand – maar het werkt heel goed. Dit boek leest dan ook als een avonturenverhaal, het staat geen één keer stil. Er zitten verschillende plottwists in, mede door het karakter van Properzia, wat ervoor zorgt dat het totaal niet voorspelbaar is.

Properzia is niet op haar mond gevallen en dit zorgt ervoor dat ze behoorlijk wat voor elkaar krijgt. Zo ontmoet ze een piraat, reist ze met haar ezel en drie mannen door de bergen, draagt ze jongenskleren en wil ze beeldhouwen – iets wat in die tijd niemand deed. “Een vrouw die een beeld maakt? Dat bestaat helemaal niet!' brieste pa.” Soms brengt dit haar in levensgevaarlijke situaties, waar ze bijna niet meer uit kan ontsnappen en soms brengt dit haar grote kansen, zoals het ontmoeten van Michelangelo.

Als puber van vijftien jaar zou je bewonderenswaardig naar Properzia kunnen kijken. Je zou veel van haar kunnen leren. Als je wat wil, ga er dan voor. Laat niets of niemand je tegenhouden en maak je dromen waar. Als zij het kan, kan jij het ook.

Nog een tip: zoek online naar de kunstwerken van Properzia. Dan kan je onder andere foto’s zien van de vruchtenpitten waar Properzia hoofden in heeft gebeeldhouwd.