Nivea

'Irma’s geheim' is het derde en laatste deel van de trilogie 'De vrouwen van Beiersdorf' van schrijfster Lena Johannson. Johannson vertelt de interessante geschiedenis van het wereldberoemde bedrijf Beiersdorf; producent van Eucerin, Hansaplast, Labello en natuurlijk Nivea! We zien het verhaal door de ogen van drie vriendinnen, Gertrude (de vrouw van de directeur van Beiersdorf), Irma (kunstenares en de vrouw van een politicus) en Toni (een fabrieksarbeidster). Elke deel draagt de naam van een van de drie vriendinnen. In 2022 verschenen 'Gertrudes besluit' en 'Antonia’s hoop.'

Hamburg 1912
Beiersdorf is erg succesvol geworden. De fabriek in Hamburg is enorm uitgebreid en er worden zelfs filialen in het buitenland geopend. Oscar en Gertrude verhuizen naar een groot landhuis en maken samen mooie reizen. Ook Irma, Eckhart en hun zoontje Ole maken het goed. Irma exposeert op een belangrijke tentoonstelling in Londen en Eckhart stelt zich kandidaat als burgemeester. Toni en Hermann hebben hun rust gevonden. Samen met Hermanns gehandicapte zus Elfi en Ellma, het dochtertje van Toni's overleden vriendin, vormen ze een fijn gezin. Bovendien heeft Toni haar doodgewaande broer weer teruggevonden.

Door een diefstal komen er barsten in de jarenlange vriendschap van de drie vrouwen. Voor een kunstsalon over kunstvervalsing laat Irma zich verleiden tot het namaken van een Rembrandt. In een opwelling signeert ze dit schilderij met de naam van de beroemde schilder. Wanneer de kunstsalon afgelopen is, blijkt het schilderij van Irma te zijn gestolen. Irma en Gertrude verdenken Toni's broer Walter van de diefstal. Eckhart ontvangt een dreigbrief waarin staat dat hij zijn kandidatuur moet intrekken. Wanneer hij dit niet doet, zullen de dieven Irma's vervalsing bekendmaken. Tot slot deelt Oscar Irma mee dat hij zijn samenwerking met haar voorlopig stop zet, omdat hij de goede naam van zijn bedrijf niet kwijt wil raken. Irma raakt door al deze verwikkelingen in een zware depressie. Zal de vriendschap tussen Irma, Gertrude en Toni weer worden herstelt? En zou Walter echt bij de diefstal en afpersing betrokken zijn?

Gertrude, Irma en Toni
Lena Johannson volgde als jonge vrouw een opleiding tot boekverkoopster. Hierna werkte ze als reisjournaliste en schreef artikelen over medische onderwerpen. Haar kennis over reizen en medicatie vind je terug in de vakantietripjes van Gertrude en Oscar en de beschrijving van de ontwikkeling van de vele producten van Beiersdorf. Het idee voor de trilogie ontstond toen Lena in de archieven van Hamburg spitte voor een roman die ze op dat moment aan het schrijven was. De naam van Oscar Troplowitz kwam vaak voorbij en Lena ontdekte dat de directeur van Beiersdorf een belangrijke rol gespeeld heeft bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden voor de Hamburgse fabrieksarbeiders. Ook liet het echtpaar de stad een grote kunstcollectie na. De vriendinnen van Gertrude, Toni en Irma zijn denkbeeldige personages. In Toni’s verhaal lees je wat Oscar allemaal deed om de rechten en arbeidsomstandigheden van fabrieksarbeiders in Hamburg te verbeteren. Irma vertelt ons over de kunstsalons van Gertrude en de vele kunstaankopen van de familie Troplowitz.

Op zoek naar een schilderij van Max Liebermann
Het verraste me om Max Liebermann tegen te komen in het boek. Liebermann bracht een bezoek aan een van de kunstsalons van Gertrude en Irma. Ik heb weinig verstand van kunst, maar Liebermann kan ik erg waarderen. Begin vorige eeuw bracht de schilder regelmatig een bezoek aan mijn woonplaats Noordwijk. Hij schilderde strandtaferelen, zeegezichten, dorpsstraatjes, duinlandschappen en bollenvelden. De Max Liebermann Stichting Noordwijk heeft zelfs een Liebermann route door het dorp gerealiseerd. Je kunt er langs 24 panelen met replica’s van schilderijen wandelen en fietsen. Gertrude kocht voor haar nieuwe huis een schilderij van Lieberman. Ze was erg in haar nopjes met de aankoop. Haar vriendin Irma echter noemde de schilder de apostel van lelijkheid. Ook sprak Irma haar angst uit. Om door de gegoede burgerij in Hamburg geaccepteerd te worden, hadden de Joodse Gertrude en Oscar zich bekeerd tot het Christendom. In een tijd waar antisemitisme de kop op stak, was het dus niet verstandig een schilderij van een Joodse schilder een prominente plek je een huis te geven.

Citaat uit het boek: Gertrude bekeek het Lieberman-schilderij dat haar inmiddels zo goed beviel. Het was een schilderij uit zijn vroegere periode en toonde in donkere tinten vrouwen die aan het handwerken waren. Aan de schaduwen in de kamer was te zien dat buiten voor het raam een grote boom moest hebben gestaan. De paar lichtplekken op de kale houten vloer, zo typische voor Lieberman, zorgden voor een ongeëvenaarde natuurlijkheid in het schilderij. Het was een beetje alsof je door een sleutelgat naar binnen keek.

Ik zou erg graag willen weten welk schilderij er nu bij Gertrude en Oscar aan de muur hing. Ik heb een hele avond zitten googelen, maar ik kan hem niet vinden. Mocht iemand een idee hebben. Zou je dan bij reacties een link naar de pagina waarop het schilderij staat afgebeeld willen plaatsen?

Thema’s
In dit deel spelen vriendschap, kunst(vervalsing), politiek, arbeidsomstandigheden, vrouwenrechten, familiebanden, ruzie, diefstal, concurrentie, bedrog en marketing een grote rol.

Marketing
Begin vorige eeuw werd er door bedrijven nog weinig reclame gemaakt voor producten. Oscar gelooft juist in een goede marketing. Hij vraagt de drie vriendinnen advertenties te maken. Gertrude en Toni dragen de ideeën en teksten aan, Irma voorziet de posters en advertenties van bijpassende tekeningen. Ik hoop dat uitgeverij A.W. Bruna en Beiersdorf Nederland samen ook een leuke actie voor de serie bedenken. .De boeken verdienen meer aandacht! Gertrude, Toni en Irma zouden vast wel wat leuks kunnen verzinnen!