Meer dan 7,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Complex fantasierijk plot

Joke Zwier 27 december 2025
Tijdens een langdurige griep heb ik Jonathan Strange & Mr. Norrell gelezen. Deze ruim 900 bladzijden tellende mix van fantasy en alternatieve historie is er een in de categorie van even wegleggen en een langzaam groeiende interesse. Wanneer je de energie hebt gevonden om je door de eerste 200 pagina’s te worstelen, wordt het verhaal steeds boeiender. Door de vele voetnoten in een irritant klein lettertype die zich soms pagina’s lang uitstrekken en de vele genoemde personages dwaalt de aandacht wel gemakkelijk af. Deze soms humoristische voetnoten sijpelen als een ‘voortwoekerend kwaad’ tussen de tekst door om ergens wortel te schieten, maar werken ook verhelderend.

Dit debuut van de Britse schrijfster Susanna Clarke, waar zij ruim tien jaar aan werkte, verscheen oorspronkelijk in 2004 en werd bekroond met de Hugo Award in 2005. Daarnaast won Jonathan Strange & Mr. Norrell de World Fantasy Award, de Locus Award en de Mythopoeic Award. Het boek is als serie verfilmd voor de BBC.

Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw rond de tijd van de Napoleontische oorlogen in Engeland en Italië. Het tempo in het boek ligt niet hoog, daar er eerst een zekere wereldopbouw moet plaatsvinden. Bekende Britse legenden rondom de ravenkoning en elfenmagie zijn verweven in de verhaallijnen. De context van het verhaal is geloofwaardig, doordat magie geplaatst wordt binnen bekende historische gebeurtenissen en de personen die de magie uitoefenen, mensen van gewone komaf zijn. De vele voetnoten passen daar dan weer goed bij.

Onze hoofdpersonen, Mr. Norrell en Jonathan Strange, zijn opmerkelijke tovenaars die ieder op hun eigen ludieke wijze hun beroep serieus nemen. Norrell komt over als een excentriekeling die moeite heeft om zijn kennis te delen en geniet van de door hem opgekochte magieboeken. Hij neemt Jonathan Strange als leerling aan, maar ondervindt het als een kwelling. Strange verandert van een charmante nietsnut in een leergierige tovenaar als hij zijn roeping heeft gevonden. Hij ontwikkelt een obsessie voor de duistere ravenkoning, wat grote gevolgen heeft voor hem. Daarnaast zijn er veel interessante bijpersonages die een rol spelen in de ontwikkeling die de twee tovenaars doormaken. Hun onderlinge relatie wordt bepaald door onvoorziene omstandigheden en de agenda van andere (militaire) mensen als zij het leger met magie bijstaan in hun strijd tegen de Fransen.

Het verhaal zit vol magie die zich ontwikkelt om een bepaald doel te dienen. De treurige vervallen landhuizen met een labyrint aan kamers, en de ontvoeringen naar een vreemde magische wereld passen goed bij de mysterieuze sfeer die in het boek heerst.

Clarke heeft voor dit verhaal veel historisch onderzoek gedaan op gebied van Politieke en militaire geschiedenis, wat doorheen het hele verhaal terugkomt in de vorm van bestaande personen en veldslagen.

Jonathan Strange & Mr. Norrell heeft een complex plot, dat opgedeeld is in drie delen en ruim tien jaar beslaat. De losse eindjes komen op het einde bij elkaar en het slot is verrassend.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Joke Zwier