Prachtige 'entwined journey of discovery'

‘Girl, Woman, Other’ van Bernardine Evaristo volgt de levensverhalen van twaalf zwarte vrouwen in het Verenigd Koninkrijk. Het zijn vrouwen van verschillende achtergronden en uit verschillende generaties die Evaristo op een prachtige manier verbindt in een gedeelde zoektocht naar identiteit en naar je plaats in de wereld vinden.

Aan het begin van het boek moest ik even wennen aan de schrijfstijl. Er is weinig interpunctie en bij vlagen gaf het boek een stream-of-consciousness gevoel. Gelukkig wende dit snel en las het verhaal op een vloeiende manier erg fijn weg. Door deze manier van schrijven krijg je als lezer het gevoel dicht bij de personages te staan.

Het boek is opgebouwd uit vier hoofdstukken waarbij in elk hoofdstuk drie verschillende vrouwen aan het woord komen die onderling een connectie hebben. Ook tussen de verschillende hoofdstukken zijn er personages die interacteren. De manier waarop de verhalen binnen een hoofdstuk verbonden zijn vond ik erg interessant. In deze verhalen overlappen soms gebeurtenissen, waarbij elk personage net een andere zijde belicht en ze elkaar aanvullen op een prachtige manier, wat het boek nog diepgaander maakt. Het laat zien dat zaken vaak niet eenzijdig zijn, maar dat er altijd meerdere perspectieven en beweegredenen zijn die afzonderlijk bekeken en begrepen moeten worden om uiteindelijk het geheel volledig te kunnen zien.

Ik vind het ook heel mooi hoe Evaristo elk verhaal opbouwt. Elk(e) meisje/vrouw krijgt binnen ongeveer 40 pagina’s een volwaardige persoonlijkheid en geschiedenis toegeschreven. Elk verhaal voelt volledig en is goed uitgewerkt. Het zijn allemaal personages van vlees en bloed die niet perfect zijn, maar waar je als lezer sympathie voor gaat voelen. Evaristo werkt veel met flashbacks en beschrijft op die manier niet alleen de recente positie van deze vrouw, maar schetst ook een goed beeld van bijvoorbeeld de maatschappij een halve eeuw geleden en de maatschappelijke blik op migratie en racisme. Op de achterkant van mijn paperback staat dat het ‘a century of change and growth and struggle and life’ beschrijft, wat ik treffend verwoord vind.

Verder vind ik het heel sterk dat Evaristo heeft gekozen voor zo’n diverse groep personages. De achterkant van mijn paperback beschrijft: ‘Girl, Woman, Other follows twelve very different characters on an entwined journey of discovery’ en zo voelt het ook. Er is namelijk niet één verhaal dat de ervaring van een zwarte vrouw in het Verenigd Koninkrijk kan beschrijven. Er zijn zoveel verschillende verhalen van vrouwen uit verschillende sociale klassen, verschillende leeftijden, verschillende (migratie)achtergronden. Vrouwen die in de VK geboren zijn of juist niet, vrouwen die zich Brits voelen of juist vasthouden aan hun cultuur van herkomst, vrouwen die geluk en vrede hebben gevonden of die erg lijden onder racisme en seksisme. Evaristo geeft al deze vrouwen een afzonderlijke stem, maar verenigt hen op hetzelfde moment op een indrukwekkende manier.

Daarnaast wil ik nog even aanstippen wat voor belangrijke thema’s ‘Girl, Woman, Other’ aanhaalt. Het werpt bijvoorbeeld licht op de gevolgen van ‘intersectionaliteit’: discriminatie die niet alleen gender, ras of seksualiteit gebonden is, maar juist voorkomt uit de combinatie van deze kenmerken. Ik vind daarom ook dat ‘Girl, Woman, Other’ via deze thematiek een belangrijke boodschap uitdraagt. Het geeft vrouwen van kleur een stem en draagt hopelijk bij aan meer bewustzijn voor de vormen van racisme en discriminatie die vele van hen helaas ook vandaag nog ervaren.

Kortom vind ik ‘Girl, Woman, Other’ van Bernardine Evaristo een goed geschreven en zorgvuldig opgebouwd boek dat een belangrijke boodschap uitdraagt en een grote groep zwarte vrouwen een stem geeft. Ik heb met veel plezier de afzonderlijke verhalen tot me genomen en heb bewonderd hoe Evaristo erin is geslaagd om uit al deze losse verhalen een ‘entwined journey of discovery’ te vormen die inspirerend is om te lezen.