Een aangrijpend verhaal, een verhaal

"We kunnen Amerika alleen maar zuiver houden door immigranten te controleren op inferieure exemplaren".

Na de eerste wereldoorlog vertrekt de jonge Lena samen met haar tweejarige dochtertje Ella, haar moeder en broertje naar Amerika. Ze hoopt op een beter leven. De aankomst in hun nieuwe thuisland verloopt niet zoals verwacht. Er blijkt een strenge selectie plaats te vinden, omdat de Amerikanen alleen sterke, gezonde mensen in hun land willen. Als er tekenen van zijn van ‘inferieure genen’ worden de mensen zonder pardon teruggestuurd of vastgezet.
Lena en Ella worden opgevangen door een ver familielid, Silas. Hij is getekend door het leven en woont met zijn twee kinderen in de bergen. Lena moet erg wennen aan de mensen, de omgeving, het zware werk, maar langzamerhand voelt ze zich meer thuis in de hechte gemeenschap.
Toch heerst er ook een zekere angst onder de bewoners. Ook hier zoekt de overheid naar mensen die volgens hen inferieur zijn. Dit gaat van kwaad tot erger omdat ze uit zijn op het land van de bergbewoners. Op een dag wordt Lena’s angst bewaarheid. Ze wordt opgepakt en vastgezet en gescheiden van haar kleine meisje en de kinderen van Silas.
Zal Lena haar dochtertje ooit terugzien?

‘Wat de bergen bewaren’ is een indrukwekkend verhaal gebaseerd op de Amerikaanse eugeneticacampagne. Deze pseudowetenschap was erop gericht om alleen mensen te behouden die voldeden aan een ideaalbeeld. Dit gebeurde o.a. door opsluiting en gedwongen sterilisatie, maar zelfs euthanasie en gaskamers. De nazipartij in Duitsland heeft deze procedures en theorieën later overgenomen.

Het is de auteur gelukt bovenstaande geschiedenis dusdanig te verwerken dat het verhaal van Lena levensecht lijkt. Vanaf de eerste pagina werd ik gegrepen door dit verhaal om me vervolgens niet meer los te laten, ook niet nadat ik het boek uit had.
De personages zijn levensecht, hun gedachten, emoties en gevoelens. Als lezer proef je zowel Lena’s hoop als haar wanhoop. Haar doorzettingsvermogen en vechtlust zijn bewonderenswaardig.
Het is hartverwarmend hoeveel liefde zij te geven heeft zowel aan Ella als aan de kinderen van Silas, Bonny en Jack Henry. Bonny is pas 10 jaar maar al zo wijs, en ze werkt keihard. Ik heb haar in mijn hart gesloten. De onderlinge betrokkenheid en het medeleven in het dorp komen goed naar voren. De auteur heeft het leven daar heel beeldend neergezet. Ik zag de kleuren, rook de geuren en voelde de zon op mijn huid. Het is hartverscheurend om te lezen hoe het eraan toe ging als de overheid ingreep. Dit verhaal laat je niet onberoerd.

Ellen Marie Weisman heeft een prachtig boek geschreven over een onderbelichte geschiedenis, een aangrijpend verhaal over discriminatie, mensonwaardige behandeling, wanhoop en verlies. Maar ook een verhaal over veerkracht en de allesomvattende liefde van een moeder voor haar kind.

Ik wil Uitgeverij Mozaïek en Het Boekencafe hartelijk bedanken voor de mogelijkheid dit prachtige boek te lezen.