Onderbroken levens door moedig verzet

Nederland gedurende de Tweede Wereldoorlog. Er ontstaan allerlei groeperingen die zich verzetten tegen de Nazi’s en hun meelopers of het nu is door het stelen van distributiebonnen, het vervalsen van persoonsbewijzen of het veilig onderbrengen van Joodse onderduikers, jongens die de tewerkstelling in Duitsland willen ontlopen en gestrande geallieerde piloten.

Als in juni 1944 de geallieerden landen in Normandië, en de Duitsers hun hoofdkwartieren vanuit het westen naar het oosten verplaatsen, groeit de hoop dat de bezetting spoedig voorbij zal zijn en beginnen de verzetsgroepen zich steeds meer bezig te houden met het plegen van gewapend verzet door middel van overvallen en het opblazen van spoorlijnen. Een van de leiders van het verzet is voormalig bankmedewerker Derk Smoes. Na een tip over een enorme som geld in de kluis van een bank in het oosten van het land overvalt hij samen met verzetsvrienden deze bank en verbergt het geld in een hooiberg. De woedende Duitsers starten onder leiding van een beruchte oud-Gestapo officier een meedogenloze jacht op daders.

De grootste bankoverval aller tijden is gebaseerd op het waargebeurde verhaal waarover de auteur Frank Krake in zijn jeugd hoorde vertellen. Na jarenlang onderzoek waaronder in archieven die pas in 2021 zijn vrijgegeven en gesprekken met de laatst levende getuigen is Frank erin geslaagd om van alle brokjes informatie een indrukwekkend non-fictie boek te schrijven. Door zijn verhalende manier van schrijven voorkomt hij een droge opsomming van feiten. Persoonlijke details en ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen, soms met veel humor beschreven, die gebaseerd zijn op zijn gedetailleerde kennis zorgen ervoor dat het verhaal meer gaat leven en dat je als lezer meer binding krijgt met de personages.

De opbouw is chronologisch en bestaat uit drie delen. In het eerste deel leer je de diverse verzetsvrienden een kennen en je ziet ook hoe ze allemaal op een andere manier bij het verzet betrokken zijn geraakt. Het is ook een aanloop naar het daadwerkelijke moment van de overval waar het tweede deel over gaat. In het derde deel wordt dieper ingegaan op de gevolgen van de overval op de levens van de verzetsstrijders.

Het leest als een spannend jongensboek met op de achtergrond de gedachte dat dit werkelijk gebeurd is. Terwijl de levens van deze vaak jonge verzetsvrienden steeds meer worden onderbroken door hun verzetsdaden, komt de werkelijkheid naarmate het boek vordert steeds dichterbij.
De gebeurtenissen in het laatste deel van dit boek zorgen voor veel emotie als duidelijk wordt welke prijs de verzetsmensen voor deze moedige overval moeten betalen.

Het moeten onderduiken en afgescheiden zijn van de eigen familie, het onder alle omstandigheden door te moeten gaan tegen elke prijs, de moed om daadkrachtig en gewapend op te kunnen treden doet je beseffen dat wij allen een diep respect voor deze verzetsstrijders moeten hebben. Want als het erop aan komt kunnen we ons zelf de vraag stellen, wat zou jij doen?