Een angstaanjagend boek

Eigenlijk is dit boek vijf sterren waard omdat het zoveel feitenmateriaal bevat met heel veel bronnenmateriaal. Tevens staan er veel huiveringwekkende foto's in.
Toch geef ik er slechts drie omdat ik achtergrondinformatie mis. Eigenlijk hoef ik deze geschiedenis niet zo gedetailleerd te kennen. Ik werd overspoeld door de aaneenschakeling van de meest weerzinwekkende feiten waardoor ik op den duur door de bomen het bos niet meer zag.
Wat ik mis in dit boek is een verklaring waardoor deze hele geschiedenis zich kon voltrekken maar wellicht moet ik daar een ander boek voor lezen.
Ik las dit boek natuurlijk met op de achtergrond de oorlog in Oekraïne. Ik kende dit land niet en wat daar gebeurde was altijd een ver van mijn bed show, zoals voor veel mensen in West-Europa.
Oost-Europa en Rusland waren verre en rare landen. Wat hadden wij daarmee te maken?
Maar sinds de huidige oorlog hebben we er wel mee te maken en daarom wil ik vooral begrijpen.
Wat ik niet begrijp is waarom de geschiedenis van Rusland al eeuwenlang is gekenmerkt door wreedheden, leugens, onderdrukking, moordpartijen en deportaties. Het menselijk leven is er niets waard. De bevolking staat in dienst van de overheden die naar believen gebruik maken van hun inwoners. De overheden zijn er nooit op gericht om hun land en zijn bevolking tot welstand te brengen. De bevolking is één groot gebruiksvoorwerp voor de overheid en wordt al eeuwenlang respectloos behandeld door diezelfde volstrekt egocentrische overheid.
Hoe heeft deze cultuur zich kunnen ontwikkelen? Waarom is zij niet menselijk? Wat is het grote achterliggende trauma?

Wat Lenin, Gorki en Stalin deden, dat doet Poetin ook. De geschiedenis blijft zich maar herhalen. Er lijkt niets te worden geleerd van het verleden. Rusland blijft een achterlijk land vol jaloezie op welvarende landen, vol minderwaardigheidsgevoelens en met een bange, volgzame bevolking.
Ik las dit boek en tegelijkertijd klonken de recente journaaluitzendingen in mijn hoofd. Genocide, deportaties, leugens, nepnieuws, haat tegen het westen en graan als drukmiddel. De oorlog in Oekraïne is een herhaling van zetten en Poetin lijkt wel een kloon van Stalin.

Daarom vind ik het een angstaanjagend boek.