De kleine ' Kaala Bhoot' in actie

Aisha Hassan heeft met 'De jongen die de vuurvliegjes volgde' een hartverscheurend debuut geschreven. Het is uit het Engels vertaald ('When the fireflies dance') door Connie van de Velde en uitgegeven door Uitgeverij Mozaïek. Geïnspireerd door een hardnekkig maatschappelijk probleem in Pakistan waar nog steeds miljoenen inwoners voor het leven onder gebukt zullen blijven gaan kaart Aisha in dit boek een schrijnend fenomeen aan wat menig lezer tot diep in 't hart zal raken.

Het verhaal gaat over Lalloo en zijn familie en begint wanneer Lalloo zijn geboortestad Lahore bezoekt om zijn grote broer Jagnu te herdenken. Zijn familie woont en werkt in een 'bhatti', het terrein voor een steenfabriek waar de familie als schuldarbeider een dagelijks quotum moet halen. Direct wordt duidelijk dat er zich in het verleden iets verschrikkelijks heeft plaatsgevonden, maar wat precies wordt pas veel later duidelijk. Als volwassene heeft Lalloo als chauffeur voor een rijke familie voor zichzelf een bestaan weten op te bouwen buiten de bhatti . Samen met Salman, zijn vriend voor het leven, deelt hij zijn vurige wens om ooit zijn familie uit haar erbarmelijke omstandigheden te verlossen. Wanneer hij zijn jeugdliefde Fatima ontmoet durft hij zelfs voorzichtig te dromen over zijn eigen toekomst. Hij wringt zich in allerlei bochten en smeedt het ene na het andere plan om uiteindelijk zijn familie te redden uit de bhatti, maar of dat hem gaat lukken?

Aisha weet vanaf het begin de aandacht van de lezer vast te houden. Het leven van Lalloo en zijn familie in het heden roept allemaal vragen op over het verleden. En juist dat verleden wordt met terugblikken beetje bij beetje prijsgegeven. Al in het eerste hoofdstuk voel je namelijk aan alles wat gezegd wordt en juist niet gezegd wordt, dat zich iets verschrikkelijks heeft afgespeeld. Ami is tot op het bot geraakt door verdriet en zus Shabnam zou eigenlijk moeten trouwen, maar de omstandigheden laten het niet toe. Abu werkt zich een slag in de rondte, weigert te praten over het verleden en wat is er toch precies gebeurd met zijn grote broer Jugnu? Waarom woont Lalloo dan niet in de bhatti? Knap van de auteur hoe zij de spanning al in het begin heeft verwerkt. Tot aan het einde toe blijven er puzzelstukjes op hun plek vallen. 

Lalloo maakt een flinke ontwikkeling door, als zesjarige tot volwassen man. Lange tijd kampt hij met schuldgevoelens om wat zijn broer is overkomen en de niet aflatende drang om zijn familie te redden uit de uitzichtloze situatie. Alles wat Lalloo doet is daaraan gerelateerd en als lezer gun je hem ook een eigen leven met jeugdliefde Fatima. "Hij was niet veel beter af dan toen, en zijn familie zat nog altijd vast in de bhatti - hoe hard hij ook werkte, hoeveel hij ook probeerde te sparen om hen daar ooit uit te krijgen, niet in staat om van een andere toekomst te dromen tot ze vrij waren." Eerst nog als jonge Lalloo goedgelovig, maar algauw door de harde realiteit gedwongen volwassen te worden. "De dag dat het tot hem doordrong dat geld, of het gebrek eraan, alles kon veranderen, stond in zijn geheugen gegrift."
"Maar wat wisten deze rijke mensen van familie? Van hoe het was om echt lief te hebben en het risico te lopen die liefde te verliezen? Dat leerde geld je niet."

Doorheen het boek herken je heel veel thema's: familie en vriendschap, liefde en verdriet, rijkdom en armoede, volharding en opoffering, hoop en wanhoop, onderdrukking en onrecht. Een verklarende woordenlijst ontbreekt, misschien een klein gemis voor de liefhebber.

De cover is werkelijk schitterend en past perfect bij het boek. Een jongen die de vuurvliegjes volgt, met de handen open in de lucht. Het spreekt hoop uit, tegelijk ook wanhoop. Maar het is niet enkel een drama. Zeker het laatste kwart van het boek zit bomvol spanning en actie en trakteert op een verrassende ontknoping. 

'De jongen die de vuurvliegjes volgde' heeft absoluut de potentie de lezer in volle beroering achter te laten en kan misschien ook inspireren. Hoe uitzichtloos een situatie soms ook kan lijken, soms lukt het om dat lichtpuntje te vinden en door te zetten. Heb je genoten van boeken als 'De vliegeraar' of ' De sterren boven Bagdad'? Dan is dit boek zeker wat voor jou. Hoe dan ook: een aanrader!