Historisch rijke roman

Kathelijn Vervarcke is een Vlaamse auteur en regisseur die zich al jaren verdiept in historische thema’s, vooral rond de Eerste Wereldoorlog. Ze studeerde Germaanse taal- en letterkunde aan de UGent en werkt daarnaast ook als scenarist bij De Dakbroeders, een gezelschap dat historisch locatietheater maakt. In haar werk zoekt ze vaak de grens op tussen feit en verbeelding, omdat ze gelooft dat fictie soms een diepere waarheid kan blootleggen dan droge feiten alleen.

Het verhaal volgt Julie, een jonge vrouw uit Oostende die tijdens WOI in de prostitutie belandt om haar familie te onderhouden. Wat me vooral trof, is hoe rauw en tegelijk nuchter haar situatie wordt neergezet. Geen melodrama, geen opgeklopte scènes, maar een bijna observerende blik op hoe een meisje in een oorlogssituatie keuzes moet maken die ze nooit vrijwillig zou overwegen. De sprong naar haar latere leven in Duitsland vond ik interessant, omdat je voelt dat ze probeert te ontsnappen aan haar verleden, maar dat het haar toch blijft achtervolgen. De terugkeer naar haar geboortestreek is dan ook geen nostalgische trip, maar eerder een confrontatie met alles wat ze dacht te kunnen begraven.

Wat me opviel aan de schrijfstijl, is dat het boek soms meer aanvoelt als non-fictie dan als roman. Vervarcke verwerkt enorm veel historische weetjes, details en context. Op zich vond ik dat boeiend — ik heb echt dingen geleerd die ik nog nooit eerder had gehoord — maar soms werd het me net iets te informatief. Daardoor verloor ik af en toe de emotionele connectie met Julie. Ik miste momenten waarop ik écht kon voelen wat zij voelde. De afstandelijkheid van de stijl past ergens wel bij het thema, maar het maakte het verhaal minder meeslepend dan het had kunnen zijn. De personages zijn helder neergezet, vooral Julie zelf, die ondanks de sobere verteltoon toch een sterke indruk nalaat. De nevenpersonages blijven wat meer op de achtergrond, wat logisch is gezien de focus, maar soms had ik graag iets meer nuance gezien in hun relaties met Julie. Toch werkt de eenvoud van de personages ook: het benadrukt hoe een oorlog mensen reduceert tot overlevers, eerder dan tot volledig uitgewerkte individuen.

Een historisch rijke roman die je veel bijbrengt, maar waarin de emotionele laag soms wat ondergesneeuwd raakt door de overvloed aan feiten.