Meer dan 6,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Als rood pijn doet

Jan Stoel 08 augustus 2025
Rood van Jan De Kinder verscheen voor het eerst in 2013. Het boek werd een internationaal succes. De aanleiding – pesten – is helaas tijdloos, maar De Kinder slaagt erin het onderwerp op een bijzonder originele en krachtige manier te benaderen. Deze jubileumuitgave verschijnt terecht, want het boek is inmiddels vertaald in negentien talen en wordt wereldwijd geprezen. Jan De Kinder ontleedt pesten in woord, beeld én kleur

Blozen als trigger
Het verhaal begint ogenschijnlijk klein. Een meisje – Lien – wijst naar Tuur, die bloost. “‘Je… je bloost,’” zegt ze, terwijl ze naar de andere kinderen knipoogt. Wat start als een luchtige opmerking, ontpopt zich razendsnel tot groepspesten, aangestuurd door Paul, de echte pester van de klas. Lien is de ik-figuur: geen brute bullebak, maar een meeloper. Ze twijfelt, voelt aan dat het fout zit, maar durft zich aanvankelijk niet te verzetten.

Als zwijgen pijn doet
Lien ziet hoe Tuur stiller wordt, zijn schouders laat hangen, zich afsluit. Hij wil dat het stopt, maar de kinderen lachen harder. Ook Lien blijft eerst zwijgen, uit angst zelf mikpunt te worden. De Kinder toont in rake bewoordingen hoe groepsdruk werkt. Toch komt er een kantelpunt: Lien durft haar stem te gebruiken. In de klas zegt ze dat het moet stoppen. En dan gebeurt er iets belangrijks: anderen sluiten zich bij haar aan. Paul verliest zijn macht. Het verhaal eindigt in verbinding en voorzichtig herstel.

Beeld en tekst: twee perspectieven
Wat Rood zo bijzonder maakt, is de combinatie van perspectieven. De tekst vertelt het verhaal door de ogen van een meeloper – Lien. Maar de illustraties zijn doordrenkt van Tuur: zijn verdriet, zijn eenzaamheid, zijn angst. Die wisselwerking zorgt voor een gelaagde beleving. Je voelt wat het betekent om gepest te worden én hoe het is om toe te kijken en niets te doen. De Kinder illustreert met potlood, houtskool, inkt, acrylverf en collage. Zijn beelden zijn expressief, gelaatsuitdrukkingen veranderen subtiel, houdingen verraden gemoedstoestanden. Het monsterlijke rood van Paul, de verstilling bij Tuur, het ‘witte’ moment waarop Lien zich uitspreekt – het is visueel ijzersterk.

Rood in al zijn betekenissen
De kleur rood speelt een hoofdrol. Niet alleen als verwijzing naar het blozen van Tuur, maar ook als symbool voor schaamte, woede, gevaar en geweld. Tekst en omgeving kleuren rood wanneer het pesten escaleert. Op een beklemmende prent vult een rood monster met vlijmscherpe tanden de pagina – een verbeelding van Pauls dreiging. Als Paul met hangende schouders wegloopt heeft rood plaatsgemaakt voor groen: de kleur van hoop. “Paul lacht groen,” staat er. Een nieuw begin is ingezet. Op de laatste prent is de kleur rood weer aanwezig als de kleur van levenskracht.

Zonder vingerwijzen
De Kinder weet hoe het voelt om gepest te worden – hij baseerde het boek op eigen ervaringen. Toch is Rood geen belerend verhaal. Integendeel: het toont de complexiteit van pesten, de rol van meelopers, de kracht van zwijgen én spreken. Empathie groeit niet onder druk, maar door inzicht. En precies dat biedt dit boek – aan kinderen, ouders en leerkrachten.

Rood is een prentenboek dat zonder moraliserende toon vertelt over de impact van pesten, groepsdruk en de moed om voor een ander op te komen. Een must-read, zeker in deze tijd.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan Stoel