Een fascinerend verhaal over wat ons bindt en wat ons scheidt

De dag van de herdenking van de slavernij is een goede dag om Recitatief van Toni Morrison te lezen. Recitatief is immers een kort verhaal over hoe we mensen indelen naar ras of klasse, hoe we daaraan betekenis kunnen ontlenen, zoals onze identiteit, maar ook anderen kunnen uitsluiten of zelfs ontmenselijken. En het kan haast geen toeval zijn dat dit ook nog mijn 100e recensie is.

Morrison vertelt het verhaal van twee jonge meisjes die enkele maanden samen een kamer delen in de noodopvang. Omdat ze uit een vergelijkbare sociale situatie komen voelen ze elkaar goed aan. De een is zwart, de ander wit. Vele jaren later komen ze als volwassenen elkaar bij toeval weer tegen en staan tegenover elkaar in de dan opgelaaide raciale strijd. Deze strijd is zo hevig dat die hun herinnering aan hun gedeelde ervaring in de noodopvang vervormt.

Morrison zorgt ervoor dat je er niet achter komt wie wit en wie zwart is. Waar je in de ene episode met de een sympathiseert, doe je dat in een volgende episode meer met de ander. En dan bevindt zich onder de raciale zwart-wit tegenstelling nog een onderklasse: het zijn de mensen die niet meetellen of zelfs worden vertrapt.

In Recitatief voert Morrison een verbluffend literair experiment uit op de lezer.