een mustread

Sibo Rugwiza Kanobana is docent sociolinguïstiek aan de Open Universiteit van Nederland en postkoloniale studies aan de Universiteit van Gent. In Nederland is hij een inspirerende stem in het dispuut rond diversiteit, racisme en dekolonisatie. Net als ik studeerde hij Vergelijkende Cultuurwetenschappen aan de UGENT, waardoor mijn interesse in zijn werk onmiddellijk gewekt werd.

Zo een honderd jaar geleden werd Patrice Lumumba geboren. Hij was de eerste verkozen democratische premier van de onafhankelijke Republiek Congo en werd vermoord (waarschijnlijk in opdracht van de Belgische regering). Er bestaat heel wat controverse rond hem en zijn werk. Lumumba werd vaak gezien als een gevaarlijk individu. Maar door zijn speeches, brieven en essays te bestuderen komt er een compleet ander beeld naar voren. En dit is net waar dit boekje over gaat. Sibo Rugwiza Kanobana zal Lumumba’s werk erbij nemen en er een andere kijk op geven.

Lumumba’s droom gaat over zoveel meer dan het werk van Patrice Lumumba. De auteur zet enkele brandend actuele thema’s in de schijnwerpers, zoals racisme en discriminatie. Veel hoofdstukken bevatten bovendien anekdotes en situaties uit het persoonlijke leven van de auteur, waarbij hij te maken kreeg met discriminatie en de directe gevolgen van kolonisatie. Sommige situaties zijn schrijnend en zorgen dat je je bedenkingen krijgt bij ons huidige politieke systeem. Hoe is dit nu nog steeds mogelijk, zoveel jaren nadat Congo onafhankelijk werd van België, heb ik me tijdens het lezen regelmatig afgevraagd.

Door analyse van enkele fragmenten uit speeches en brieven van Lumumba zal de auteur een beeld weten te schetsen van Lumumba die compleet anders is dan hetgeen de Belgische regering ons wil laten geloven. Zo leren we helemaal geen gevaarlijk individu kennen, maar iemand die wou verbinden en opkwam tegen discriminatie. Een feminist en iemand die het pan-Afrikanisme steunde.

Sibo Rugwiza Kanobana hanteert een toegankelijke schrijfstijl, zodat dit dunne boekje, voor iedereen die geïnteresseerd is, toegankelijk is. De manier waarop hij zijn werk vorm geeft is typerend voor cultuurwetenschappers en voor mij zeer herkenbaar: een goede bronvermelding, uitgebreide research en niet alleen aandacht voor de vertaalde teksten van Lumumba’s werk, maar ook voor de originele niet vertaalde tekst.

Wat mij aangenaam verraste, was dat Sibo Rugwiza Kanobana geen blad voor zijn mond nam. Zo heeft hij het over Congo. Een geschiedenis van David van Reybrouck, dat in België gezien wordt als een geschiedkundig standaardwerk. Hierin omschrijft Van Reybrouck Lumumba als een zelfingenomen persoon. Maar Sibo weerlegt dit, gezien Van Reybrouck helemaal geen bewijzen heeft voor deze bewering. Ook ik had na het lezen van Congo. Een geschiedenis. heel wat bedenkingen en kan Sibo hierin alleen maar volgen.

Lumumba’s droom is een ontzettend interessant boekje, met weinig woorden, weet de auteur ontzettend veel te zeggen. WaW!! Petje af!

De Vlaamse geschiedenislessen in scholen zijn nog steeds (te) koloniaal, waarom dan niet dit werk als must-read in de lessen opnemen? Het zou een veel beter beeld geven dan de andere verplichte (nog koloniale) literatuur. 5 sublieme sterren voor dit jammer genoeg ondergewaardeerde werk.