Geurig en gelaagd

Milena Palminteri is van oorsprong kunsthistorica en werkte als conservator in Italië. Tijdens haar werk stuitte ze op een vergeten familieverhaal dat haar niet meer losliet. Dat zaadje groeide uit tot haar debuutroman Als bittere sinaasappels, waarin ze historische feiten verweeft met fictie. Ze heeft duidelijk een zwak voor verborgen geschiedenissen en de kracht van vrouwenstemmen in een patriarchale wereld.

In deze roman volgen we Carlotta, een vrouw van zesendertig die na het overlijden van haar moeder een notarisakte onder ogen krijgt die haar hele identiteit op losse schroeven zet. Wat volgt is een zoektocht naar haar wortels, die haar terugvoert naar het Sicilië van de jaren ’20 en ’60. We springen tussen generaties en ontdekken het leven van haar grootmoeder Sabedda en moeder Nardine. De drie vrouwen zijn elk op hun eigen manier gevangen in tradities, verwachtingen en geheimen. Wat me raakte, was hoe het eiland zelf bijna als een personage aanvoelt: warm, ruig, maar ook vol schaduwplekken. De geur van sinaasappelbloesem is nooit ver weg, maar de doornen prikken soms harder dan je verwacht.

Palminteri schrijft beeldend en zintuiglijk – je ruikt de zee, voelt de zon op je huid en hoort de stemmen op het dorpsplein. Tegelijkertijd is haar stijl soms wat overdadig. Lange zinnen, veel beschrijvingen, en een overvloed aan personages kunnen het lezen wat vermoeiend maken.
Hoewel het boek veel te bieden heeft – sfeer, geschiedenis, sterke vrouwen – had het wat mij betreft strakker geredigeerd mogen worden. Minder zijsporen, iets meer focus. Ook had ik graag een stamboom of tijdlijn gezien, want de sprongen in tijd en familiebanden zijn niet altijd even helder.

Als bittere sinaasappels is een geurige, gelaagde roman over afkomst, verlies en vrouwelijke veerkracht – met hier en daar wat scherpe randjes die niet iedereen zullen bekoren, maar die het verhaal juist karakter geven.