Vrouwelijke veerkracht

Het leven van de vrouwelijke personages in Crescendo is niet makkelijk. Desondanks tonen zij veerkracht in een indrukwekkende roman die een geheim bewaart tot het laatste geschreven woord. Crescendo is een verhaal over rouw, pijn, trauma’s, gebroken relaties, maar ook over hoop, muziek, ambitie en bovenal liefde.

Auteur Hilde van Mieghem (1958) is actrice, scenarist, regisseur, documentairemaker en columniste bij de Belgische krant De Morgen. In 2022 verscheen haar debuutroman De drie duifkes. Daarover schreef NRC: ‘Ze biedt vakkundig inzicht in hoe het was om vrouw te zijn’.

In Crescendo lijkt dat, na het lezen van de achterflap, ook het centrale thema. Het verweeft het leven van drie vrouwen met elkaar. Ariane, een wereldberoemde zeventigjarige componiste; operazangeres Christiane en de jonge Mara, een meisje die een traumatische jeugd beleeft en deze ontsnapt door het maken van muziek.

Nog voor het verhaal begint, staat een QR-code afgedrukt aan het begin van het boek met een link naar een Spotify-playlist van alle muziek die aan bod komt in het boek. Een leuk detail. Het verhaal begint vervolgens bij Ariane, die binnenkort de begrafenis heeft van haar grote liefde Enrico, een wereldberoemde dirigent. Ariane en Enrico hadden een verhouding, alsin: Enrico had een vrouw en kinderen en zag Ariane vooral ‘s nachts (zodat hij niet met haar gezien zou worden) als ze samen door Venetië dwaalden. De twee zijn tot over hun oren verliefd, echte liefde. Volgens Enrico is er genoeg ruimte om meerdere mensen lief te hebben. Het rouwproces van Ariane is lastig: bijna niemand weet van haar verhouding met Enrico. Is het gepast als ze op de begrafenis komt en in tranen uitbarst? Ze kan er weinig over praten.

Elk hoofdstuk is toegewijd aan een van de vrouwen. Christiane zit in een relatie met een depressieve man die drank misbruikt om te ontsnappen aan de werkelijkheid. Bovendien worstelt ze met het combineren van haar moederschap met haar muzikale ambities. Ze is kostwinner en moet zorgen voor haar kinderen, terwijl haar man niets uitvoert. Dan de twaalfjarige Mara. Zij is de jongste van het gezin en wordt door haar ouders gezien als minst talentvol. Het gaat slecht op school, ze wordt misbruikt en ontmoet foute vrienden. Het enige wat haar overeind houdt is het wekelijkse uurtje dat ze mag pianospelen.

De hoofdstukken wisselen elkaar af en geven daardoor een goede dynamiek aan het verhaal, toch voelt het verhaal heel rustig aan. Van Mieghem staat heel erg stil bij de gevoelens en emoties van de vrouwen. Met name de hoofdstukken van Ariane verlopen erg langzaam, met heel vaak dezelfde overdenkingen over zaken als verdriet en rouw. In het leven van Ariane gebeurt ook het minste. Het gaat om haar op een kamer, op straat of in een hotel. Het gaat om Ariane die herinneringen ophaalt en herbeleeft. De herhaling hierin voelt ietwat saai, maar dat is misschien juist de bedoeling. Rouw is een langzaam en verdrietig proces.

Het centrale thema van het boek is liefde, al komt er ook heel veel meer aan bod. Alledrie de vrouwen krijgen relaties, waarvan de meeste eigenlijk niet gezond zijn voor de vrouw. Na het dichtslaan van het boek is het gevoel: het leven van een vrouw is moeilijk, en dat komt door de man. Het gaat over vrouwelijke veerkracht, en de levens van de vrouwen zijn boeiend en machtig. Maar: dat de vrouwen in het boek zo veerkrachtig zijn, komt alleen maar door de moeilijke situatie waarin ze gebracht zijn door de man en door de op mannen gerichte samenleving. Vrouw zijn is niet makkelijk, lijkt de boodschap. Crescendo krijgt van mij drie van de vijf sterren.

Met dank aan Uitgeverij De Arbeiderspers voor dit recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie.