De vondeling van Veenhuizen

Recensie van:
De vondeling van Veenhuizen
Auteur :
Patricia Snel is bestsellerauteur en schrijfcoach. Na haar studies in Leiden woonde ze jarenlang in Singapore en op de Kaaimaneilanden. Daarna verhuisde ze naar een woonboot in Amsterdam, en schreef ze diverse succesvolle thrillers. Voor haar eerste roman De vondeling van Veenhuizen verbleef ze zeven maanden lang in de voormalige kinderkolonie.
Wijze van lezen:
Hardback via Dbieb geleend
Uitgeverij:
Xander
Genre: roman
Cover en flaptekst:
Een afbeelding van vroeger tijden. Een gebouw met een poort waar je onderdoor kunt wandelen. Een klok erboven.
Een indrukwekkende flaptekst. Een waardevolle toevoeging de auteursinformatie en foto.
Quote:
“In Norg heeft de tijd stilgestaan. Hij wandelt over de weide waar de veemarkten worden gehouden. Twee vrouwen pompen water. Hij ziet zichzelf hier nog tekenen, de schoolmeester die over zijn schouder meekeek. Neeltje gehurkt bij een paard. Een gevoel van triestheid kruipt langzaam zijn lijf in. Op het plein staat een groepje vrouwen met elkaar te kletsen, kinderen hangend aan hun rokken. Ze staken het gesprek als Karel langsloopt. Hij is nu een vreemdeling.
Beelden en gevoelens overspoelen hem. Hoe hij zich met Lize volpropte met roggebrood, een klont boter en een homp kaas, uitgehongerd als ze waren. Oude treurnis overvalt hem als hij aan Neeltje denkt. Haar felle ogen, de geldbeurs die ze had gerold. Maar meteen voelt hij ook weer die blikken van de dorpelingen. Ze waren besmet met het wees-zijn.”
Het verhaal:
Amsterdam, 1824. Wezen Karel en Lize stappen op een beurtschip op weg naar Veenhuizen. Nadat hun moeder is overleden en hun vader naar het krankzinnigengesticht is gestuurd staan ze er helemaal alleen voor. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline, en de twee kunnen maar moeilijk wennen. Als ze een voorzichtige vriendschap met de geharde Neeltje sluiten, wordt hun leven in de barre omstandigheden iets makkelijker. Samen maken ze een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen…
De kinderkolonie van Veenhuizen – waar in eerste instantie alleen wezen, maar later ook complete arme gezinnen naartoe werden gestuurd – heeft ingrijpende sporen achtergelaten in duizenden families. Patricia Snel stuitte op het opgetekende verhaal van Karel en Lize Muller en vormde dit bijzondere stukje Nederlandse geschiedenis op invoelende wijze om tot een roman over vriendschap, veerkracht en de hoop op een beter leven.
Mijn leesbeleving:
Vanaf de allereerste woorden die je leest word je het verhaal ingetrokken. Dit komt door de beeldende en filmische schrijfstijl die Patricia Snel hanteert.
Ze geeft de weeskinderen een gezicht en een stem terug. Het leven in Veenhuizen wordt gedetailleerd beschreven. Deels vanuit de verhalende vorm en de ik vorm. Beide keren komt het keihard binnen. Hartverscheurende, mensonterende, bikkelharde en kille omstandigheden waarin de weeskinderen leefden en werkten in Veenhuizen. Van weldadigheid is geen sprake (refererend naar de Koloniën van Weldadigheid).
Als de kinderen eenmaal aangekomen zijn in Veenhuizen worden de jongens van de meisjes gescheiden. De kinderen worden geconfronteerd met gedachten en gevoelens van rouw en gemis. Van het leven dat ze achter lieten in Amsterdam.
Ze kunnen echter nergens heen met deze gevoelens en gedachten. Onderling vriendschap sluiten helpt hen om sterk te blijven en de gruwelijke omstandigheden van slechte huisvesting, buiten proportionele lijfstraffen, ziekte, dwangarbeid; voor jongens op het veld en voor de meisjes naaien, koken, schoonmaken.
Het verhaal wordt vanuit diverse perspectieven verteld; van de weeskinderen Karel, Lize en Neeltje en de directeur van de kolonie, Wouter Visser, wat een diep gelaagd beeld geeft. De gedachten en gevoelens zijn voel en tastbaar gemaakt en gaan onderhuids. En blijven gedurende het lezen daar zitten.
De kilte die van de begeleiders van de kinderen afstraalde voelde ik in mijn eigen botten. Straf, tucht en onderdrukking vierden hoogtij waar troost, empathie en geborgenheid meer op hun plaats zouden zijn. Meisjes en vrouwen die geen stem of rechten hadden. Het niet geloven van een meisje dat mentaal en fysiek mishandeld werd door een monsterlijke jongen zorgde bij mij voor veel verdriet. Dat zelfs rechtspraak dan opkomt voor de dader is iets om onpasselijk van te worden. Of de zelfverzekerdheid van een mondige vrouw die teniet gedaan wordt door hun man omdat de wet van de man de sterkste is. Echt onvoorstelbaar en afschuwelijk.
Een gitzwarte bladzijde uit onze vaderlandse geschiedenis. Belangrijk dat Patricia Snel deze geschiedenis aan het papier toevertrouwd heeft. Leerzaam en nieuwe inzichten biedend. Karel en Lize hebben echt bestaan al leefden zij later in de tijd. Dat Karel nog een redelijk mooi leven tegemoet ging na alle ontberingen en verliezen in zijn leven dat vond ik mooi. Ik gunde hem dat samen met het licht in zijn duisternis de liefde van zijn leven.
Je merkt dat Patricia Snel veel research gedaan geeft en zoals ik achterin het boek las zich ondergedompeld heeft en verbleef op dezelfde plaats waar Karel en Lize geleefd hebben. Dat maakt het nog indrukwekkender en geloofwaardiger.
De plot is prachtig gedaan en zag ik van tevoren niet aan komen.
In de toekomst lees en recenseer ik graag meer boeken van Patricia Snel.
Mijn mening:
Ik geef 5 sterren.
Een indrukwekkend, hartverscheurend, gruwelijk, verdrietig, gitzwart en meedogenloos verhaal. Maar ook leerzaam en een inkijk biedend kijkje in de vaderlandse geschiedenis. De weeskinderen krijgen door Patricia Snel hun stem en gezicht terug. Het vertellen van het verhaal vanuit diverse perspectieven, vanuit de weeskinderen en de directeur van de kolonie van weldadigheid, Wouter Visser maakt het een diep gelaagd verhaal.
De schrijfstijl is beeldend en filmisch. Ik zou een film en een musical zeker op zijn plaats vinden. Mooi ook dat Patricia rondleidingen geeft in Veenhuizen op het terrein van de voormalige kolonie van weldadigheid.