Debuut dat door blijft werken

Schrijver, acteur en regisseur Harmen van Liemt heeft diverse publicaties voor dagblad Het Parool geschreven en tevens in enkele tv-producties gespeeld. Op oudejaarsdag 2021 overleed Floor, zijn paar jaar oudere zus, aan de gevolgen van een zeldzame en genetische vorm van longkanker. Zijn eigen ervaringen na en rondom haar dood inspireerden hem tot het schrijven van de debuutroman Lentekind, dat in 2024 is verschenen. Haar overlijden is echter niet het centrale thema, want in het boek gaat tevens over meer vormen van verlies, en over transformatie.

Woody is de jongste telg van het gezin Cohen dat in het Gelderse dorpje Wilp woont. Hoewel de hele familie om elkaar geeft, heeft hij de sterkste band met zijn vier jaar oudere zus Lara. Tijdens zijn tienerjaren worstelt hij met zijn seksualiteit, maar zijn er meer problemen die hem parten spelen. Dan krijgt het gezin met een grote tegenslag te maken, want Lara, die volop van het leven geniet, blijkt longkanker te hebben en de vooruitzichten zijn niet goed. Woody moet nu een manier vinden om hier mee om te gaan.

Nog voordat het verhaal goed en wel begint, wordt de lezer geconfronteerd met een scène van een zware bevalling die hem al meteen de roman, en dus de gebeurtenissen, inzuigt. Onmiddellijk daarna kondigt de protagonist zich aan: de nog erg jonge Woody Cohen, van wie al snel duidelijk is dat hij zich enigszins anders gedraagt dan de meeste kinderen van zijn leeftijd. Hij heeft een levendige fantasie en kan daarom in zekere zin wel beschouwd worden als een dromer. Naarmate de plot vordert krijg je een steeds beter beeld van hem en dan merk je ook dat hij zich ten opzichte van anderen anders en stoerder voordoet dan hij werkelijk is. Het is glashelder dat hij, met name tijdens zijn puberteit, worstelt met zijn identiteit en zijn seksuele gevoelens. Van Liemt beschrijft dit op een realistische en voorstelbare wijze.

Ondanks dat de roman volledig vanuit Woody’s perspectief wordt verteld – hierdoor leer je hem overigens erg goed kennen – komt de lezer eveneens ruim voldoende te weten over het gezin Cohen en leef je als het ware met hen mee. Wat zij doen en wat hen overkomt, is uit het leven gegrepen en veel situaties (volledig of ten dele) zijn herkenbaar en natuurgetrouw. Eigenlijk heb je nergens het gevoel dat wat zich voordoet fictief is. Op zich is dit natuurlijk niet vreemd, want veel is immers autobiografisch getint. Opvallend, en zonder meer mooi, is de verstandhouding die Woody met zijn zus Lara heeft, soms lijkt het erop dat hij haar meer toevertrouwt dan zijn ouders.

De schrijfstijl van Van Liempt is buitengewoon vlot, eigentijds, beeldend en de vele gebeurtenissen lopen vloeiend in elkaar over. Het gevoel dat bij de verschillende personages leeft, brengt hij prima over op de lezer. De ene keer is dit bijvoorbeeld een lach, de andere keer weer een traan. De meest aangrijpende momenten doen zich uiteraard voor wanneer de ziekte van Lara zich openbaart, hoe de Cohens daarmee omgaan en hoe dit hen dichter bij elkaar brengt. Je realiseert je op die momenten dan weer dat het leven in feite maar kort en betrekkelijk is en dat je ervan moet genieten zolang het mogelijk is.

Behalve de ziekte van Lara en de identiteit van Woody bevat de roman nog diverse andere thema’s. Denk hierbij onder andere aan religie (in dit geval het wel of niet belijden van het joodse geloof), verlies in het algemeen en in bepaald opzicht ook wel de toneelwereld. Alles tezamen is dit een interessante combinatie waardoor Lentekind een debuut is dat zonder meer boeit en tevens nog wel even blijft doorwerken.