Sprankelende klassieker

Deze roman speelt in de gegoede Haagsche burgerij rond de eeuwwisseling en vertelt het noodlottige verhaal van Eline Vere temidden van de intriges in haar fijngeweven kring van familie, vrienden en kennissen.

Eline heeft de neiging om de werkelijkheid te vervormen met haar dromen. Een schrijnend voorbeeld daarvan is haar liefde voor de operazanger Fabrice, die ze in gedachten ophemelt, totdat ze hem ineens in een afwijkende rol op het toneel ziet en zich ineens ervan bewust wordt dat hij er zo lelijk uitziet als een dikke pad.
Ze heeft een neiging tot zwakte en lethargie en verliest veel energie doordat ze zichzelf opschroeft tot vrolijkheid en een soort bevallige schijnwereld onderhoudt - in de diverse gegoede salons en bals en voorstellingen die ze bezoekt- , waar ze zelf ook in lijkt te geloven om zichzelf groot te houden.
Haar liefde voor Otto komt tot bloei juist buiten de omgeving van Den Haag - in het buiten van haar familie - en ze vindt in de warmte van zijn kalmte en een vredig geluk, maar dan plots komt ze onder de invloed van haar neef Vincent, een vreemde, reislustige, onorthodoxe man en gaat ze twijfelen aan haar liefde voor Otto, wordt de kalmte ineens benauwend en maakt ze het uit met hem. Vanaf dan gaat het steeds meer bergafwaarts met Eline en komt ze langzaamaan in een soort van eenzame, manisch depressieve toestand terecht die haar uiteindelijk noodlottig wordt. Deze neergang is verschrikkelijk om mee te maken als lezer en je wil haar wel door elkaar schudden en wat kracht schenken, maar haar weigering of onvermogen om zich aan haar noodlot te onttrekken, is onontkoombaar.
Naast deze hoofdintrige van Eline, lopen er meerdere intriges die een volwaardige rol spelen in het boek en daarmee heeft het ook wat weg van Anna Karenina. In de gegoede Haagsche kringen leeft menigeen een ledig en opgeprikt bestaan en verschuilen emoties zich achter misplaatste trots en opgeschroefd schijngedrag, waardoor mensen verkeerde keuzes lijken te maken en hun geluk mislopen. Maar met veel omwegen laat Couperus een aantal van deze intriges, deze zoektochten naar liefde, goed aflopen. Deze intriges geven samen geweven met de hoofdintrige van Eline contrast en diepgang aan het boek.
Ook in dit debuut van Couperus openbaart zich wat volgens mij zijn grote kracht is. Zijn vermogen om direct een geloofwaardige wereld op te roepen van echte mensen, waar je je aan gaat verbinden. In een fris en sprankelend proza vol met levendige dialogen laat Couperus emoties op borrelen in natuurlijke situaties waarin mensen met elkaar omgaan en iets van het leven proberen te maken. Je zit er als lezer als het ware gewoon tussen terwijl het gebeurt.
En juist omdat de personages zo levensecht zijn, kom ik me er enorm mee verbinden en ook juist daardoor is het boek op een aantal momenten ongemeen ontroerend!